Στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη παρουσιάζεται η 4η διάλεξη του κύκλου διαλέξεων του Λέανδρου Λεφάκη με θέμα "Ιλλουμινισμός: Φιλοσοφία και Συμβολισμός".
Σε αυτό το πλαίσιο, τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου λαμβάνει χώρα διάλεξη με θέμα "Περί Τεκτονισμού και εσωτερικής οδού".
Εάν ήθελε θεωρηθεί ότι ο Ροδοσταυρισμός παρείχε τον μύθο μιας μυστικής εταιρίας που καλλιεργούσε και θεράπευε τις ερμητικές επιστήμες, η έλευση του Ελευθεροτεκτονισμού θα παράσχει το απαραίτητο όχημα για την ιστορική μετάδοση των ζητούμενων θεοσοφικών και αλχημικών παραδόσεων. Οι απόψεις διίστανται ως προς το αν ο Ελευθεροτεκτονισμός ήταν εξ αρχής εσωτερικός σε έμπνευση ή μόνον στην πορεία της ανάπτυξής του ασχολήθηκε με εσωτερικά θέματα.
Οι σύγχρονες μαρτυρίες πληρούν τις προϋποθέσεις αυτής της άποψης, ήτοι περί γραμμικής καταγωγής του Τεκτονισμού από τις λεγόμενες «πρακτικές στοές», υπό την έννοια των μη θρησκευτικών κοινωνικών συλλόγων που εμφανίζονται στην πρώιμη νεότερη περίοδο. Σταδιακά, με απαρχή τα μέσα του 17ου αιώνα, επιστήμονες και εκπρόσωποι της μεσαίας τάξης άρχισαν να εντάσσονται σε υπάρχουσες «πρακτικές στοές» ή ίδρυσαν νέες «θεωρητικές στοές» για λόγους ψυχαγωγίας ή/και φιλοσοφικής αναζήτησης, προσδίδοντας σταδιακά στις συνευρέσεις τους μια ειδικής μορφής τελετουργική δραστηριότητα, βασισμένη στη Βίβλο και στα προερχόμενα από την τεκτονική τέχνη σύμβολα. Εξ ου και η ονομασία του Τεκτονισμού ως Συντεχνία (Craft). Βεβαίως, ορισμένες θεωρίες για την ανάπτυξη του Τεκτονισμού, αναζητούν τις απαρχές του στις ερμητικές παραδόσεις και τον Ροδοσταυρισμό ή την Σκωτία και το τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών. Ειδικώς, αυτοί οι θρύλοι για τη μεσαιωνική ή την αναγεννησιακή προέλευση του Τεκτονισμού εμπεριέχουν ορισμένα εξαιρετικά υποστηρικτικά αποδεικτικά στοιχεία, μολονότι η κύρια ώθησή τους έγκειται στη συγκρότηση μύθων που όλοι χρονολογούνται από τον 18ο και αντανακλούν εσωτερικούς συσχετισμούς.
Ο Τζέιμς Άντερσον δημοσίευσε τα πρώτα Συντάγματα (Constitutions) το 1723, περιγράφοντας -με τρόπο ιδιότυπο- την ιστορία του Αγγλικού Τεκτονισμού και τη σχέση του με τον Θεό και τη θρησκεία. Αυτή η έκδοση παρείχε μια σε μεγάλο βαθμό μυθολογική προσέγγιση της Συντεχνίας από τον Αδάμ στον Κήπο της Εδέμ μέχρι τον σχηματισμό της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας το 1717. Όπως σχολίασε ο John Hamill, η ιστορία του ήταν «μια apologia που χτίστηκε από το μύθο, τη λαογραφία και την παράδοση» προκειμένου να προσδώσει σε ένα σχετικά νέο οργανισμό μια έντιμη καταγωγή. Στη δεύτερη έκδοση των Συνταγμάτων του το 1738, ο Άντερσον παρείχε μια πολύ πιο λεπτομερή ιστορία, υπονοώντας την αδιάσπαστη καταγωγή του Τεκτονισμού η οποία διήλθε μέσω των ηγεμόνων του Μεσαίωνα, αλλά και άλλων αξιοσημείωτων προσώπων, για να ισχυριστεί ότι ο Τεκτονισμός δεν ήταν τόσο μια νέα οργάνωση αλλά κατ' ουσίαν αναβίωση ενός αρχαίου θεσμού ο ο οποίος πρότην εποχή εκείνη περιέπεσε σε παρακμή λόγω της παραμέλησης των αρχών του, ιδίως εκ μέρους του Μεγάλου Διδάσκαλου του, του περιώνυμου σερ Κρίστοφερ Ρεν (Sir Christopher Wren). Σύμφωνα με αυτές τις μαρτυρίες, ο Ελευθεροτεκτονισμός εγκαθιδρύθηκε επισήμως στην Αγγλία, αρχικώς ως σύστημα δύο βαθμών (Μαθητευόμενος - Εταίρος), ενώ στη συνέχεια προστέθηκε ένας τρίτος βαθμός, εν τοις πράγμασι ο πρώτος ανώτερος βαθμός, αυτός του Διδασκάλου Τέκτονα.
Έτσι μπορούμε να πούμε ότι ο Τεκτονισμός δεν ήταν εξ αρχής εσωτερικός, αλλά η επακόλουθη διάδοση του στην ηπειρωτική ευρώπη και η εισαγωγή των ανώτερων βαθμών οδήγησε σε μία ουσιαστική και ευρεία ενασχόλησή των μελών του με την εσωτερική οδό.
Στο πλαίσιο των διαλέξεων του Λέανδρου Λεφάκη επιχειρείται η κάλυψη μιας σειράς επιμέρους θεματικών οι οποίες εκκινούν από την Ερμητική Αναγέννηση, τον Ιάκωβο Μπαίμε και τη Χριστιανική του Θεοσοφία και καταλήγουν στη γένεση του σύγχρονου Τεκτονισμού, τον Ιπποτισμό, τον Ιλλουμινισμό και τις επιρροές του. Θα επιχειρηθούν ειδικές αναφορές στη διδασκαλία του Μπαίμε, του Σαιν Μαρτέν και του Σβέντενμποργκ, με έμφαση τα εσωτερικά και δη τα τεκτονικά και ιπποτικά ρεύματα της εποχής (Πεφωτισμένοι της Βαυαρίας, Πεφωτισμένοι της Αβινιόν, Αυστηρά Ναϊτική Τήρηση, Τύπος του Βασιλικού Μυστικού, Φιλοσοφικός Σκωτικός Τύπος, Επανορθωμένος Τύπος κ.λπ.).
Η πρώτη διάλεξη έλαβε χώρα τη περασμένη Δευτέρα με διακριτικό τίτλο "Η αναζήτηση του Φωτός διά της Αιώνιας Σοφίας κατά τον 15ο και 16ο αιώνα: από την Ερμητική Αναγέννηση στον Ιάκωβο Μπαίμε".
Η τελευταία διάλεξη έχει προγραμματιστεί στις 6 Φεβρουαρίου 2023 ώρες 20:00-21:30 και οι θεματικές τους θα ανακοινωθούν προσεχώς.
Για να παρακολουθήσετε τις διαλέξεις εισιτήρια μπορείτε να προμηθευτείτε είτε ηλεκτρονικά, είτε με την είσοδο σας στο ίδρυμα. Επίσης μπορείτε να παρακολουθήσετε τη διάλεξη εξ αποστάσεως μέσω livestreaming, αν έχετε πραγματοποιήσει ηλεκτρονική αγορά εισιτηρίου. Ανακαλύψτε περισσότερα ΕΔΩ.
Ο εισηγητής
Ο Λέανδρος Λεφάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Eίναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια Λονδίνου και Κέντ του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 2003 αναγορεύτηκε αριστούχος διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η διδακτορική του διατριβή με τίτλο "Βιοτεχνολογικές Εφευρέσεις" εκδόθηκε το 2004 με πρόλογο του Γ. Κουμάντου. Εκπόνησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (ULB). Το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο "Ευρεσιτεχνίες Ανθρώπινων Βλαστοκυττάρων" εκδόθηκε το 2006 με πρόλογο του Γ. Παπαδημητρίου. Έχει εκδώσει τέσσερεις μονογραφίες στον τομέα της διανοητικής ιδιοκτησίας και έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 50 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά. Έχει διδάξει στο Τμήμα Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης (Πανεπιστήμιο Στ. Ελλάδας και νυν Πάντειο Πανεπιστήμιο), αλλά και σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού ως επισκέπτης Καθηγητής. Πλην της νομικής επιστήμης μελετά τις απαρχές της ιστορίας των ανώτερων βαθμών του Τεκτονισμού και, ιδίως, τους σιγήσαντες τεκτονικούς Τύπους και τα τεκτονικά χειρόγραφα του 18ου αιώνα. Έχει συγγράψει πληθώρα βιβλίων και μονογραφιών και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού.