Η Σοφία Δατσέρη σπούδασε Ιστορία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Από το 1995 μέχρι το 1999 ασχολήθηκε με την ξυλογλυπτική, τη λιθογλυπτική και τον κρητικό αργαλειό. Από το 2000 έως σήμερα ασχολείται με τη ζωγραφική. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας. Το 2014 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Biennale της Αλεξάνδρειας. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε πλήθος ομαδικών. Έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συνέντευξη στον Πάρη Καπράλο
Πότε αποφασίσατε ότι η τέχνη είναι ο δρόμος σας;
Η αλήθεια είναι ότι η απόφαση μου να ασχοληθώ σθεναρά με την τέχνη πάρθηκε πολύ μετά την εφηβεία. Δε θυμάμαι τον εαυτό μου ποτέ ως παιδί να ζωγραφίζω. Θυμάμαι όμως έντονα την ανάγκη μου από παδί, να παρατηρώ, να καταγράφω όγκους και εικόνες και την ανάγκη μου να επικοινωνώ αυτήν την αναζήτηση μου με τους άλλους.
Θεματογραφικά που κινούνται τα έργα σας;
Τα τελευταία 4 χρόνια με απασχολεί πολύ η απόδοση του τοπίου, καθόλου όμως στη ρεαλιστική του διάσταση. Προσπαθώ να αποδίδω τοπία μέσα από ένα πρίσμα ανάμνησης και φθοράς. Οι τόποι μου είναι τόποι που που κάποτε επισκφτήκαμε , ίσως επσκεφτούμε ή δε θα επισκεφτούμε ποτέ.Με ενδιαφέρει το συναίσθημα που αποπνέει ένας τόπος και όχι η φωτογραφική του ομορφιά.
Θυμόμαστε παλαιότερες σειρές έργων σας με εντονες επιρροές από την παραδοσιακή ελληνική τέχνη και ιδιαιτέρως τη Κρήτη. Εξακολουθούν να ενυπάρχουν αυτά τα στοιχεία στα έργα σας;
Εξακολουθούν να υπάρχουν και θα συνεχίσουν. Αντιπροσωπεύουν τις ρίζες μου, τις αναμνήσεις απ τον τόπο όπου γεννήθηκα. Το να εργάζομαι όπως ένας λαικός καλιτέχνης αποτελεί ένα μόνιμο σχολείο στο οποίο έμαθα και συνεχίζω να μαθαίνω να υπηρετώ το ανεπιτήδευτο και την ομορφιά της ατέλειας.
Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως ζωγράφος;
Μία ειναι η μοναδική πρόκληση. Να μην αντιγράφω τον εαυτό μου. Όσο κι αν κάποια ιδέα φαίνεται εύκολη πια ή επιτυχημένη, προσπαθώ να πειραματίζομαι με νέα υλικά ,να ξεχνάω τυπικούς κανόνες της ζωγραφικής και νόρμες, προς χάρη βέβαια πάντα του συναισθήματος.
Από ποιούς ζωγράφους και άλλους καλλιτεχνικούς δημιουργούς σε κάθε μορφή και έκφανση των Τεχνών θα λέγατε ότι έχετε επιρροές;
Θαυμάζω πολύ το Μόραλη, θεωρώ ότι ήξερε να χρησιμοποιεί μαγικά το κόκκινο χρώμα. Και ζηλεύω το Σπύρο Βασιλείου για την ατόφια ελληνικότητα που αποπνέει το έργο του.
Θεωρείτε ότι ο εικαστικός καλλιτέχνης είναι επάγγελμα;
Πιστεύω ότι εάν δεν το δει ο ίδιος ως επάγγελμα, καλύτερα να το εγκαταλείψει. Είναι επάγγελμα με την έννοια ότι απαιτεί αυτοπειθαρχία, σαφή οράματα και συνεχή προσπάθεια για αυτοεξέλιξη. Δεν πιστεύω στο μύθο της έμπνευσης βέβαια. Ο ζωγράφος κατά τη γνώμη μου πρέπει να εργάζεται καθημερινά όπως κάθε εργαζόμενος. Με πρόγραμμα, και κανόνες, θυσιάζοντας την καλοπέραση του.
Ποιός πιστεύετε ότι είναι ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης και του εικαστικού καλλιτέχνη σήμερα; Θεωρείτε ότι οι εικαστικοί καλλιτέχνες αλληλεπιδρούν επαρκώς με την Ελληνική κοινωνία; Τι θα είχε νόημα να αλλάξει στον χώρο τέχνης στην Ελλάδα προς όφελος της κοινωνικής απεύθυνσης της Τέχνης, και με ποιό τρόπο νομίζετε ότι μπορεί να συμβεί αυτό;
Πριν δύο χρόνια ίσως να απαντούσα εντελώς διαφορετικά σε αυτήν την ερώτηση. Σήμερα, 2 χρόνια και παραπάνω απ το ξέσπασμα της πανδημίας που άλλαξε τα πάντα, ο καλλιτέχνης οφείλει να δουλέψει πιο σκληρά από ποτέ, να προτείνει νέα οράματα, πιο ανθρώπινα και υγιή. Η πανδημία έδωσε τεράστια ώθηση στην ηλεκτρονική προβολή, κάτι που δεν είναι βέβαια αναγκαστικά άσχημο αλλά πρέπει οπωσδήποτε να συνδυαστεί με την ζωντανή προβολή του έργου του καλλιτέχνη.
Υπάρχει θεσμική στήριξη για τους εικαστικούς καλλιτέχνες στην Ελλάδα σήμερα; Κατά την γνώμη σας, τι θα έπρεπε να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση;
Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών στη χώρα μας πιστεύω ότι καταβάλλει πολλές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια να σταθεί δίπλα στον καλλιτέχνη. Διαμαρτύρεται, επεμβαίνει στηρίζει. Καταφέρνει αρκετά πράγματα –όταν βέβαια το κράτος δεν κωφεύει.
Αν ένας έφηβος σου πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβούλευες να προσέξει/κάνει;
Θα τον συμβούλευα να σπουδάσει, να μελετήσει, να ταξιδέψει, να δει μουσεία. Κι έπειτα να προσπαθήσει να ξεχάσει όλα αυτά και να κάνει μόνο αυτό που ο ίδιος πιστεύει
Ποια είναι τα σχέδια σας μετά "Το φως που επιμένει";
Θα ήθελα πολύ να ολοκληρώσω και να εκθέσω την ενότητα των «Μυθικών» μου, μια ενότητα έργων που στηρίζεται στη μελέτη ελληνικών μύθων και παραδόσεων, και στην οποία αποδίδω φιγούρες καθαρά αρχετυπικές. Ένα άλλο μου όνειρο είναι το να «παντρέψω» το τοπίο με το παραδοσιακό στοιχείο, ώστε οι δύο πτυχές της δουλειάς μου να αποκτήσουν ένα νέο νόημα.