Ο Εικαστικός Επιμελητής Πάρης Καπράλος γράφει στο κείμενο τεκμηρίωσης στον κατάλογο της έκθεσης:
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρατηρεί κανείς τόσο τις ιστορικές όσο και τις σύγχρονες επιρροές που άσκησε η απελευθέρωση από τα δεσμά της αναπαράστασης στους σύγχρονους Έλληνες εικαστικούς δημιουργούς. Στο κίνημα σαφώς εντάσσεται η ζωγραφική του Μανώλη Πέντε. Η αφαίρεση στα έργα του σημαίνει κυριολεκτικά την απομάκρυνση μιας ιδέας από αντικειμενικές αναφορές. Στόχος της είναι να αλλάξει την αντίληψη της πραγματικότητας. Με τη γλώσσα του χρώματος και τις έντασης των σχημάτων προσεγγίζεται το υποσυνείδητο και το συναίσθημα. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί ένα αισθητικό έργο που προκαλεί σκέψη.
Η αφηρημένη τέχνη βρίσκεται μαζί μας έναν αιώνα τώρα -δεν είναι κάτι καινοφανές: είναι όμως κάτι ζωντανό και εξελισσόμενο. Η αφαίρεση μπορεί να εντοπιστεί στον ιμπρεσιονισμό, τον μετά-ιμπρεσιονισμό και τον κυβισμό. Και οι τρεις βοήθησαν να συνειδητοποιήσουν την ιδέα ότι η τέχνη θα μπορούσε να είναι μη αντιπροσωπευτική. Η σύγχρονη αφηρημένη τέχνη γεννήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Οι καλλιτέχνες άρχισαν να δημιουργούν απλοποιημένες φόρμες με μικρή ή καθόλου αναφορά στον «πραγματικό» κόσμο. Έκτοτε εξελίχθηκε πολύ και σήμερα είναι ένα ύφος τέχνης που θεωρείται απολύτως σύγχρονο.
Αντίθετα μια γνωστή ελληνική παρανόηση, ανεικονικοί καλλιτέχνες δεν είναι όσοι δεν μπορούν να αποτυπώσουν παραστατικά, αλλά όσοι επιλέγουν να σπάσουν τα δεσμά της φόρμας και δεν δανείζονται σπαράγματα της πραγματικότητας για να δομήσουν τις αλήθειες τους. Ακόμη και η τέχνη που στοχεύει στην επαλήθευση του υψηλότερου βαθμού μπορεί να θεωρηθεί αφηρημένη, τουλάχιστον θεωρητικά, αφού η τέλεια αναπαράσταση είναι αδύνατη. Όλοι οι δρόμοι της τέχνης είναι αποδεκτοί και συχνά, ανεικονικοί καλλιτέχνες με τη ποικιλία και την ένταση των έργων του Μανώλη Πέντε παρουσιάζουν και παραστατικά έργα ή έστω έργα με παραστατικά στοιχεία που εντυπωσιάζουν για την επιμέρους αρτιότητα της παραστατικής αποτύπωσης τους, όπως αυτά που συναντά ο επισκέπτης στην έκθεση "Φως & Σκιά" . Πρότερα στάδια και παράλληλοι κόσμοι του Πέντε είναι αυτοί που διατυπώνονται στα παραστατικά έργα του που περιλαμβάνονται στην έκθεση, δίκην αναδρομικής παρουσίασης των μονοπατιών που έχει διέλθει ο ζωγράφος τα 5 χρόνια που τον χωρίζουν από τη τελευταία μεγάλη έκθεση του στη γενέτειρά του Πάτμο.
Το αξιοσημείωτο και αρκετά προχωρημένο στην οπτική του Πέντε είναι ότι ανιχνεύει και διαφωτίζει μια άλλη διάσταση της δυναμικής της αφαίρεσης με ένα εντελώς νέο πρίσμα το οποίο κινείται έξω από τις κρατούσες και μονοδιάστατες αντιλήψεις στην Ελλάδα, ως γνήσιος επίγονος των πρωτοπόρων της αφαίρεσης στην ελληνική τέχνη, από τη δεκαετία του 1950. Γιώργος Βακαλό, Γιάννης Γαΐτης, Chryssa, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Βλάσης Κανιάρης, Νίκος Κεσσανλής, Κώστας Τσόκλης κα πολλοί ακόμα ξεκίνησαν μια "επανάσταση" με τη δημοσίευση του μανιφέστου των «Ακραίων» από την ομώνυμη ομάδα καλλιτεχνών –Αλέκος Κοντόπουλος, Λάζαρος Λαμέρας, Γιάννης Μαλτέζος, Γιάννης Γαΐτης, Δημήτρης Χυτήρης, Καίτη Αντύπα– το φθινόπωρο του 1949, που αν και γνώρισε την αμφισβήτηση, την πολεμική και την απόρριψη, ενδύθηκε διαφορετικές μορφές, ωστόσο επιβίωσε και στη συνέχεια ανανεώθηκε πολλαπλώς.
Ο ζωγράφος μετατοπίζει το επίκεντρο των αποτυπώσεων του σε φευγαλέες εικόνες και συναισθηματική μνήμη, η χρωματική παλέτα που χρησιμοποιείται για τη λήψη αυτών των στιγμών έχει γίνει λιγότερο εξαρτημένη από την αντικειμενικότητα, αλλά εξατομικεύεται όλο και περισσότερο. Το χρώμα, ο ήχος, το συναίσθημα και άλλες αισθητικές εμπειρίες συχνά σε μία τεχνητή κατάσταση συναισθησίας. Χρησιμοποιεί την οπτική γλώσσα του σχήματος, της μορφής, του χρώματος και της γραμμής για να δημιουργήσει μια σύνθεση που μπορεί να υπάρχει με βαθμό ανεξαρτησίας από τις οπτικές αναφορές στα εμπράγματα του κόσμου.
Λέγεται συχνά ότι η σύγχρονη τέχνη δεν απευθύνεται στους μη έχοντες εικαστική παιδεία, περαιτέρω ότι η ανεικονική ζωγραφική απαιτεί γνωσιακά εφόδια για να γίνει αντιληπτή. Τίποτα δεν θα μπορούσε να βρίσκεται πιο μακρυά από την αλήθεια όπως μπορεί να διαπιστώσει ο κάθε επισκέπτης αυτής της έκθεσης με τα μάτια, το βλέμμα, το μυαλό και τη ψυχή του. Η ανάγνωση του Μανώλη Πέντε πάνω στην αναπαραστατική διάσταση της αφηρημένης τέχνης έγκειται σε διαδικασίες πρόσληψης, αφομοίωσης και τελικά εκφραστικής απόδοσης της πραγματικότητας με τη συμβολή και τις πολύπλοκες εσωτερικές διεργασίες μιας υποκειμενικής πρόσληψης του γίγνεσθαι μιλά μια πανανθρώπινη γλώσσα.
Ο Μανώλης Πέντες είναι ζωγράφος. Γεννήθηκε στην Πάτμο, σπούδασε δημοσιογραφία στην Αθήνα αλλά επέλεξε να επιστρέψει και να ζήσει στην γενέτειρα του. Ζωγραφίζει αρχικά παραστατικά έργα και ασχολείται με τοπιογραφίες με λάδια, ακρυλικά και μεικτές τεχνικές. Για μια περίοδο ασχολήθηκε με την βυζαντινή αγιογραφία, στην οποία μυήθηκε από την αγιογράφο της Μονής Ευαγγελισμού Πάτμου Ολυμπιάδα Βασιλάκη. Σταδιακά τον κέρδισε η αφηρημένη ζωγραφική, τείνοντας στην απόλυτη αφαίρεση. Ο Μανώλης Πέντες συμπράττει με την συλλογικότητα εικαστικών καλλιτεχνών ARC - Art Revisited Collective από τον Αύγουστο του 2019. Ανακαλύψτε περισσότερα για τον ζωγράφο ΕΔΩ.