Wednesday 21 April 2021

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ | Αγγελική Αντωνέα: Προσήλωση στην ουσία της Τέχνης


Τα έργα της Αγγελικής Αντωνέα δε προδίδουν τα μυστικά τους σε πρώτη ματιά. Ο θεατής βλέπει υπέροχα ζωγραφικά έργα με μια πρωτότυπη αισθαντικότητα. Σε φυσική επαφή του ματιού με το έργο, μια έκπληξη περιμένει τον θεατή. Χρώμα παντού, πινελιές πουθενά. Αν δεν έτυχε να δείτε μέχρι σήμερα έργα της εικαστικού από κοντά, σε πρώτη επαφή μαζί τους θα απορήσετε. Τα έργα της είναι χαρακτικά και η ίδια χαράκτρια. Η τεχνική πρωτοτυπία τους έγκειται στο γεγονός ότι η Αγγελική Αντωνέα χρησιμοποιεί τις τεχνικές μεθόδους  της Χαρακτικής για να φέρει ένα μοναδικό ζωγραφικό αποτέλεσμα. Η εικαστικη δύναμη φυσικά βρίσκεται στη σύλληψη και τη προσέγγιση, όχι μόνο στη τεχνική. Αυτή είναι που υπαινίσσεται έναν άνθρωπο ουσιαστικό, που αξίζει να γνωρίσουμε. 

Συνέντευξη στον Πάρη Καπραλο 

Πότε αποφασίσατε ότι η τέχνη είναι ο δρόμος σας;
Από το 2011, έχοντας ήδη 20 χρόνια ενεργού δικηγορίας, άρχισα να βιώνω τα εικαστικά, όχι πλέον μόνο από την πλευρά του θεατή. Συνειδητοποίησα, ότι η εικαστική γλώσσα είναι μέσο προσωπικής μου έκφρασης. Τον Ιούνιο του 2020 αποφοίτησα από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α΄ Εργαστήριο Χαρακτικής με καθηγητή τον Γιάννη Γουρζή). Συνεχίζω να προσπαθώ, γνωρίζοντας ότι η σπουδή δεν τελειώνει. Απαιτεί εργασία, αφοσίωση και συνεχή πειραματισμό. Εχει γίνει πλέον ανάγκη και σιγά σιγά τρόπος, ίσως και ελιξήριο, ζωής.


Μιλήστε μας για τη νέα σειρά έργων που αναπτύσσετε, ποια είναι η θεματολογική γραμμή της και τι την κάνει ξεχωριστή τεχνοτροπικά από τις προηγούμενες σειρές σας;

Τοπία, πρόσωπα, σώματα, μορφές τοπίων και τοπία μορφών έχουν αποτελέσει τη θεματολογία της μέχρι σήμερα εικαστικής δημιουργίας μου. Με τα εργαλεία της χαρακτικής ο αρχικός δομικός σχεδιασμός αποδομείται και τα «θέματα» αυτονομούνται. Αποκτώντας τη δική τους υπόσταση υπαγορεύουν εκείνα τη μορφή αλλά και το χρώμα. Στην πορεία επαναδομούνται μέχρι «να μου αρέσουν». Ξεπροβάλλει κόσμος εσωτερικός με επιμέρους ενότητες/σειρές έργων των οποίων το ενοποιητικό στοιχείο είναι κυρίως η αίσθηση που ο συνδυασμός σχεδίου, χρώματος, υφής δημιουργεί αρχικά σε μένα και νομίζω ότι θα δημιουργήσει και στον θεατή. Τέτοιες σειρές έργων δουλεύω προς το παρόν. Οσον αφορά στη τεχνοτροπία εξελίσσω τις δυνατότητες που δίνει η χαρακτική στην κατεύθυνση της ζωγραφικής.

Από ποιους ζωγράφους και άλλους καλλιτεχνικούς δημιουργούς σε κάθε μορφή και έκφανση των τεχνών θα λέγατε ότι έχετε επιρροές;
Οι επιρροές είναι πολλές και ποικίλες. Ως μνήμες γνώσης, παρατήρησης ή/και εμπειρίας προβάλλουν, ασυνείδητα και με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά, κατά τη δημιουργική διαδικασία. Τι να πρωτοπώ… ενδεικτικά στον εικαστικό χώρο Turner, Μπουζιάνης, η λεγόμενη γενιά του ’30, Corot, Φαγιούμ, Αναγέννηση, Modigliani, Βεντούρας, Cezanne, Van Gogh.


Πόσο επαρκής πέρα τυπικών προσόντων είναι οι σπουδές σε μια Ελληνική Πανεπιστημιακή σχολή καλών τεχνών. Θεωρείτε ότι λάβατε ακαδημαικά επαρκή εφόδια που σας βοήθησαν στην πράξη. Με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να βελτιωθούν οι σπουδές στις καλές τέχνες σε ακαδημαικό επίπεδο;

Η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και το Α΄ Εργαστήριο Χαρακτικής μου έδωσαν τη δυνατότητα –στο μικρό χρονικό διάστημα των 5 ετών- να προσεγγίσω τις βασικές αρχές του σχεδίου, της σύνθεσης, του χρώματος αλλά και θεωρητικά της ιστορίας της τέχνης κυρίως, όμως, να βιώσω έναν πλήρως εξοπλισμένο εικαστικό εργασιακό χώρο και να πειραματισθώ ελεύθερα δεχόμενη συνεχώς νέα ερεθίσματα από τους καθηγητές και το έργο των συμφοιτητών. Αυτά είναι εφόδια. Όσον αφορά στη βελτίωση των σπουδών νομίζω ότι επιβάλλεται να αποτελέσει συστηματική πολιτειακή και πολιτική στόχευση. Οικονομική στήριξη των δημόσιων σχολών για παράδειγμα. Δυστυχώς διακρίνω τάση  (συχνά συνειδητή προσπάθεια) σταδιακής απαξίωσης δημόσιων σχολών, του κύρους και της ιστορία τους.

Ποια είναι η ουσιαστική διαφορά μεταξύ ενός εικαστικού που έχει αποφοιτήσει από μια Σχολή Καλών Τεχνών έναντι κάποιου που επιλέγει την αυτοτελή σπουδή και συνεπή μελέτη των αντικειμένων που τον ενδιαφέρουν με ανεξάρτητους διδασκάλους;
Η διαφορά είναι ότι η πανεπιστημιακού επιπέδου και συγκρότησης Σχολή Καλών Τεχνών (όχι: «μια οποιαδήποτε σχολή καλών τεχνών») υπερέχει των αυτοτελών ενασχολήσεων, όσο ταλαντούχος και αφοσιωμένος και αν είναι εκείνος/η που επιθυμούν να προσεγγίσουν το πεδίο, ως προς το ότι (αν είναι καλά συγκροτημένη) είναι σε θέση να μεταδώσει συσσωρευμένη και έγκυρη εικαστική παιδεία.

Θεωρείτε ότι ο εικαστικός καλλιτέχνης είναι επάγγελμα;
Η εικαστική δημιουργία, όπως και πολλές πλευρές καλλιτεχνικής δημιουργίας, είναι εργασία (χειρωνακτική και πνευματική) δίχως όμως, στις υπάρχουσες πολιτικοοικονομικές συνθήκες, να δίνει και διέξοδο σε βιοποριστικά ζητήματα. Με την έννοια ότι εργασία του είναι η τέχνη του, ο εικαστικός επιβάλλεται να συμπεριφέρεται με επαγγελματισμό στο αντικείμενό του και να το σέβεται.


Είναι διαδεδομένη η αντίληψη στην Ελλάδα πως η τέχνη είναι ακριβή «άθλημα για λίγους» που αφορά μόνο τους πλούσιους. Γιατί πιστεύετε ότι υπάρχει αυτή η αντίληψη;

Επιχειρείται να παγιωθεί, με συνειδητή προσπάθεια των εχόντων εξουσία, να γίνει δεκτή από πλατιά κοινωνικά στρώματα η τέχνη ως εμπόρευμα, ως προιόν καταναλωτικό. Είναι η αντίληψη της τέχνης ως προιόντος κατανάλωσης με χρηματοπιστωτική αξία όχι μόνο στην Ελλάδα. Ο καθένας μας είναι εν δυνάμει δημιουργός και ικανός να προσλάβει την τέχνη, ικανός δέκτης όχι μόνο στα εικαστικά αλλά και στη μουσική, την ποίηση, τη λογοτεχνία… Είναι όμως η εμπορευματοποίηση των καλλιτεχνικών έργων που θέτει περιοριστικούς όρους στη δημιουργία και παράγει ευάλωτους καταναλωτές με συνέπεια την αντίληψη που εντοπίζετε.

Ποιός πιστεύετε ότι είναι ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης και των εικαστικών καλλιτεχνών σήμερα;
Πρωτίστως, να προωθεί τις ικανότητες των μελών της κοινωνίας να προσεγγίζουν τα έργα τέχνης με γνώση, να γίνονται άνθρωποι. Από την πλευρά του κάθε δημιουργός οφείλει να αντιμετωπίζει τη τέχνη του σύμφωνα με το δικό του και όχι το «κοινό», και συχνά προβαλλόμενο ως μοναδικό, γούστο όμως και αποφεύγοντας την παγίδα του ελιτισμού. Αυτός άλλωστε νομίζω ότι είναι και ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης. Η προσπάθεια διαφυγής από τις συμβατικές οπτικές, η παροχή διεξόδων. Γι αυτό και χρειάζεται θεσμική στήριξη των καλλιτεχνών έτσι ώστε να μπορέσουν να προβάλουν το έργο τους, να έρθουν σε επαφή με την κοινωνία, να την αφυπνίσουν και να αφυπνισθούν, να συνεχίσουν ελεύθερα την εργασία τους και εν τέλει να επιβιώνουν αξιοπρεπώς από τη τέχνη χωρίς εκπτώσεις και χωρίς να αναγκάζονται να την «φυλακίζουν» σε συμβατικά επαγγελματικά όρια.

Θεωρείτε ότι οι εικαστικοί καλλιτέχνες αλληλεπιδρούν επαρκώς με την ελληνική κοινωνία; Τι θα είχε νόημα να αλλάξει στο χώρο τέχνης στην Ελλάδα προς όφελος της κοινωνικής απεύθυνσης της τέχνης και με ποιο τρόπο νομίζετε ότι μπορεί να συμβεί αυτό;
Δεν υπάρχει επαρκής αλληλεπίδραση. Νομίζω ότι στο χώρο της τέχνης επιλέγονται, προβάλλονται και ενδεχομένως καθοδηγούνται συγκεκριμένες τάσεις αισθητικής και εννοιολογικής προσέγγισης. Αρκετοί δημιουργοί αντιμάχονται σ’ έναν βαθμό αυτή την πολιτιστική υποδούλωση, αλλά υπάρχει και απειλεί. Συλλογικότητες και αυτοδιαχειριζόμενες ομάδες καλλιτεχνών ίσως μπορέσουν να επιτύχουν έναν ουσιαστικό πλουραλισμό που θα απευθύνεται σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες.


Υπάρχει θεσμική στήριξη για τους εικαστικούς καλλιτέχνες στην Ελλάδα σήμερα. Κατά τη γνώμη σας τι θα έπρεπε να γίνει για να βελτιωθεί η κατάσταση;

Ελάχιστη έως ανύπαρκτη. Για τη βελτίωση της κατάστασης ή/και διεκδίκηση αλλαγής της θα επαναλάβω τα περί συλλογικής και ανατρεπτικής δράσης.

Υπάρχει κάποιο/ κάποια ζητήματα που αφορούν καίρια την ανάπτυξη της τέχνης στην Ελλάδα σε συνάρτηση με τους Ελληνες καλλιτέχνες που πιστεύετε ότι δεν συζητώνται/ προβάλλονται/ απασχολούν επαρκώς στη δημόσια σφαίρα, τα οποία αξίζουν περισσότερης προσοχής;
Η προσήλωση στην ουσία και όχι στην εντύπωση του «φαίνεσθαι».

Συνοπτικό Βιογραφικό
Η Αγγελική Αντωνέα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965.Ασχολείται με τα εικαστικά από το 2011. Τον Ιούνιο του 2020 αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α΄ Εργαστήριο Χαρακτικής με καθηγητή τον Γιάννη Γουρζή).Δείγμα του έργου της έχει παρουσιάσει στην Αθήνα σε 4 ομαδικές εκθέσεις (2017 έως 2020) και σε μία ατομική έκθεση στο σταθμό Μετρό Ακρόπολη στο πλαίσιο του προγράμματος Metro Stages (2018). Λιθογραφία της επελέγη ως εξώφυλλο του βιβλίου «Ιστορική σκέψη, σχολείο και μουσείο» της Γεωργίας Κουσερή (εκδόσεις Επίκεντρο, 2019).Από το 1991 ασκεί δικηγορία στην Αθήνα με ειδίκευση στην πνευματική ιδιοκτησία.

Browse by keyword / Βρείτε αυτό που ψάχνετε

Activism Amfissa An Athenian Outsider Andros Animation & Comics Antiparos Art Fairs Art Therapy ArtMarket Athens Auctions Audio/Video Australia Awards Books&Manuscripts Call for entries & Competitions Ciné qua non Cinema Collage Collectives Columnists: www treasures Commentary & Documentation Conferences CulturalContent/Tourism Cyprus DESIGN Digital Art DJs Documentary EDITO ElefsisCultureCapital ENGLISH Fashion Festivals & Biennales Florina Fundraising Gastronomy Halkida Iconography Ioannina Jewllery Lesvos LGBTQI+ Lifestyle London Calling Loutraki Multimedia & Installations Art Museums Myconos Naxos News Opera Party Performance Printmaking Projects Restoration/Συντήρηση Rethymnon Retrospective Sculpture & Ceramics Shqipëri Sikinos StreetArt Symposiums Syros Tattoo Teri Paschos textileArt Thessaloniki US Venue Virtual Watercolor whoISwho Workshops & Masterclasses Αγρίνιο Αίγινα Αίγιο Αλεξανδρούπολη ΑΝΑΦΗ ΑνδριανήΤζίμα Άνδρος ΑΝΤΙΚΑ Αντίπαρος Απόψεις ΑΠΟΨΗ Άργος Αρχαιολογία Αρχιτεκτονική Βέροια Βόλος Γειτονιές Δελφοί ΔΗΜΗΤΡΙΑ Δημοπρασίες Διαλέξεις/ΔημόσιεςΣυζητήσεις Δίον-Λιτόχωρο Δράμα Έβρος Εγκαίνια Έδεσσα Ειδικά Θέματα ΕικαστικέςΔράσεις Εκδηλώσεις Εκθέσεις Εκπαίδευση ΕΛΕΥΣΙΝΑ Επίδαυρος Έρευνα Ζάκυνθος Ζωγραφική Ηράκλειο Θέατρο Θρησκεία Ιδρύματα Ιεράπετρα Ιστορία Ιστορίες για γάτες ΙΩΑΝΝΙΝΑ Καβάλα Καλαμαριά Καλαμάτα Καλλιγραφία Καστελλόριζο Καστοριά Κέρκυρα ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Κίμωλος Κοζάνη ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ Κρήτη Κως Λάρισα Λέσβος Λευκάδα Λήμνος Λόγος Λύκειον Ελληνίδων Μεσολόγγι Μουσική Ναύπακτος Ναύπλιο Νεκρολογία ΞΑΝΘΗ Ξεναγήσεις Ολυμπία Ορεστειάδα Παιδαγωγικά Παιδιά Πάρος Παρουσιάσεις Πάτμος Πάτρα ΠεριΟινουΣκιας Πόρος Πρόσωπα Προσωπικότητες Ρόδος Σάμος Σαντορίνη Σκηνογραφία Σκιάθος Σπέτσες Στήλη Άλατος Στυλ & Εποχές Συλλογές Συναυλίες Συνέντευξη ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Τέχνες Τέχνη Τεχνολογία Τζια ΤΗΝΟΣ Τρίκαλα Τρίπολη ΥΔΡΑ Υποτροφίες Φλώρινα ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ Φωτογραφία Χαλκίδα Χανιά Χειροτεχνίες Χίος Χορηγίες Χορός Ψηφιδωτό Ψυχολογία Ψυχολογία στην καθημερινότητα