Friday 14 August 2020

EDITORIAL | Καλλιτέχνης λιγότερο σημαντικός από τις λέξεις

Οι λέξεις μας έχουν χάσει το νόημα τους. Πριν λίγο διάβαζα για Δήμο που με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου αποφάσισε να ζητήσει μια "εικαστική παρέμβαση" με φράσεις γνωστών λογοτεχνών και ποιητών, που έγραψαν πτυχιούχοι μιας Σχολής Καλών Τεχνών σε μια σκάλα με το χέρι. Άλλοι Δήμοι πληρώνουν τα υλικά σε καλλιτέχνες για να ζωγραφίζουν μουντές δημοτικές επιφάνειες. Έχουμε γεμίσει ΚΑΦΑΟ με κινούμενα σχέδια, και pop icon θέματα, ώστε να υπακούουν στην πολιτική ορθότητα. Και έχουν ξεκινήσει ορισμένοι να συμπεριλαμβάνουν τέτοιες δραστηριότητές τους στα βιογραφικά τους, με πομπώδεις υπότιτλους (π.χ. "Έργα στον Δημόσιο Χώρο") Στην καλύτερη περίπτωση τέτοια έργα είναι πολιτικές πρωτοβουλίες για να "σπάσουν" το μουντό της πόλης. Επιτελούν έργο αδιαμφησβήτητα, αλλά δεν είναι "εικαστική παρέμβαση". Διότι δεν εικάζουν, δεν εντυπωσιάζουν, και δεν είναι πρώτότυπα έργα. Αν ζωγράφιζα την Gioconda, όσο πιο πειστά μπορούσα, υπέγραφα τον πίνακα, και στην συνέχεια τον κρεμούσα σε έναν τοίχο σε δημόσιο χώρο σαν έργο μου, θα εξοργιζόσασταν ή θα γελούσατε. Γιατί θεωρείτε "εικαστική παρέμβαση" έναν Bugs Bunny, όπως ακριβώς τον σχεδίασε ο δημιουργός του Leon Schlesinger το 1930, να τρώει καρότα πάνω σε ένα ΚΑΦΑΟ;

Κάθε πράγμα που αποτυπώνει ένας εικαστικός καλλιτέχνης δεν είναι έργο τέχνης. Ένα εικαστικό έργο που αποτύπωσε ένας άνθρωπος τον καθιστά εικαστικό καλλιτέχνη, όχι το αντίστροφο. Ούτε το πτυχίο.  


Σε όλο τον κόσμο οι εικαστικές παρεμβάσεις είναι πρωτοβουλίες καλλιτεχνών, που συχνά ξεκινούν με δικό τους κόστος, ή με την βοηθεια μικροκοινωνιών. Κάποτε γίνονται με "πολιτική απόφαση", όμως αυτή καλείται να υποστηρίξει καλιτεχνική πρόταση, που γίνεται απο καλλιτέχνες του δρόμου, ή άλλους εικαστικούς καλλιτέχνες. Ζητούν χώρους και άδειες, επιδιώκουν χρηματοδοτήσεις αλλά με δική τους πρωτοβουλία. Δεν περιμένουν χρηματοδοτική πρόταση από ΕΣΠΑ, Δήμους, Μουσεία, ΜΚΟ, Ιδρύματα ώστε να εμπνευστούν! Όλοι αυτοί μπορεί να εμπλακούν στην συνέχεια: δεν ισχυρίζομαι ότι θα πρέπει να αφηνουμε τους καλλιτέχνες να παλεύουν αβοήθητοι!  Αντιτείνω πως οι καλλιτέχνες θα πρέπει να ενεργοποιηθούν, αν πραγματικά ενδιαφέρονται για τα κοινά. 

Η έμπνευση δεν είναι αποτέλεσμα χρηματοδότησης, ούτε πολιτικής πρωτοβουλίας. Καλά τα έργα διακόσμησης στον δημόσιο χώρο, η τέχνη όμως οφείλει να συγκλονίζει. Να έχει και δεύτερη, και τρίτη ανάγνωση. Να εικάζει. Να είναι άριστη τεχνικά, εμπνευσμένη, να εμπνέει, να προσφέρει τροφή για σκέψη. Να είναι site/location specific έργα -δηλαδή έργα που "συνομιλούν" με το μέρος στο οποίο βρίσκονται, την ιστορία του, να περιέχουν έρευνα... 

Έχουμε μερικούς εξαιρετικούς -κάποιους ανερχόμενους και κάποιους λίγους διεθνώς εγκαθιδρυμένους- street artists στην Ελλάδα. Αναμεσα τους ξεχωρίζω τον WD, έργο του εικονογραφεί αυτό το άρθρο, αλλά υπάρχουν και αρκετοί άλλοι ευτυχώς. Όσοι Έλληνες δεν έχουν δει από κοντά έργα τους, τους αγνοούν. Χάνεται η προσφορά τους ανάμεσα στους ήρωες του Disney, τις ψευτο-pop art φιγούρες, και τα άσχημα, άτεχνα και κακοδιατυπωμένα graffiti, που γράφουν σε "ιστορικές" για την ανυπακοή τους περιοχές έφηβοι των προαστίων που δεν ζουν εκεί.  

Η εικαστική παρέμβαση στον Δημόσιο Χώρο δεν ξεκινά ως πολιτική ή χρηματοδοτική πρωτοβουλία: (πρέπει να) καταλήγει ως τέτοια! Εικαστική παρέμβαση είναι μια αυθόρμητη έμπνευση του/των καλλιτεχνών προς την κοινωνία που την σπρώχνει να δει κατάματα εκεί που δεν κοιτά. Αν περιμένετε αφού χρηματοδοτηθείτε, να εμπνευστείτε ...αντιγραφές κινουμένων σχεδίων και λουλουδάκια σε τοίχους σχολείων σας έχω νέα: κακοπληρωμένοι μπογιατζήδες είστε. 

- Πάρης Καπράλος

Browse by keyword / Βρείτε αυτό που ψάχνετε

Activism Amfissa An Athenian Outsider Andros Animation & Comics Antiparos Art Fairs Art Therapy ArtMarket Athens Auctions Audio/Video Australia Awards Books&Manuscripts Call for entries & Competitions Ciné qua non Cinema Collage Collectives Columnists: www treasures Commentary & Documentation Conferences CulturalContent/Tourism Cyprus DESIGN Digital Art DJs Documentary EDITO ElefsisCultureCapital ENGLISH Fashion Festivals & Biennales Florina Fundraising Gastronomy Halkida Iconography Ioannina Jewllery Lesvos LGBTQI+ Lifestyle London Calling Loutraki Multimedia & Installations Art Museums Myconos Naxos News Opera Party Performance Printmaking Projects Restoration/Συντήρηση Rethymnon Retrospective Sculpture & Ceramics Shqipëri Sikinos StreetArt Symposiums Syros Tattoo Teri Paschos textileArt Thessaloniki US Venue Virtual Watercolor whoISwho Workshops & Masterclasses Αγρίνιο Αίγινα Αίγιο Αλεξανδρούπολη ΑΝΑΦΗ ΑνδριανήΤζίμα Άνδρος ΑΝΤΙΚΑ Αντίπαρος Απόψεις ΑΠΟΨΗ Άργος Αρχαιολογία Αρχιτεκτονική Βέροια Βόλος Γειτονιές Δελφοί ΔΗΜΗΤΡΙΑ Δημοπρασίες Διαλέξεις/ΔημόσιεςΣυζητήσεις Δίον-Λιτόχωρο Δράμα Έβρος Εγκαίνια Έδεσσα Ειδικά Θέματα ΕικαστικέςΔράσεις Εκδηλώσεις Εκθέσεις Εκπαίδευση ΕΛΕΥΣΙΝΑ Επίδαυρος Έρευνα Ζάκυνθος Ζωγραφική Ηράκλειο Θέατρο Θρησκεία Ιδρύματα Ιεράπετρα Ιστορία Ιστορίες για γάτες ΙΩΑΝΝΙΝΑ Καβάλα Καλαμαριά Καλαμάτα Καλλιγραφία Καστελλόριζο Καστοριά Κέρκυρα ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Κίμωλος Κοζάνη ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ Κρήτη Κως Λάρισα Λέσβος Λευκάδα Λήμνος Λόγος Λύκειον Ελληνίδων Μεσολόγγι Μουσική Ναύπακτος Ναύπλιο Νεκρολογία ΞΑΝΘΗ Ξεναγήσεις Ολυμπία Ορεστειάδα Παιδαγωγικά Παιδιά Πάρος Παρουσιάσεις Πάτμος Πάτρα ΠεριΟινουΣκιας Πόρος Πρόσωπα Προσωπικότητες Ρόδος Σάμος Σαντορίνη Σκηνογραφία Σκιάθος Σπέτσες Στήλη Άλατος Στυλ & Εποχές Συλλογές Συναυλίες Συνέντευξη ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Τέχνες Τέχνη Τεχνολογία Τζια ΤΗΝΟΣ Τρίκαλα Τρίπολη ΥΔΡΑ Υποτροφίες Φλώρινα ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ Φωτογραφία Χαλκίδα Χανιά Χειροτεχνίες Χίος Χορηγίες Χορός Ψηφιδωτό Ψυχολογία Ψυχολογία στην καθημερινότητα