Η σκηνοθέτις και επιμελήτρια Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που είχαν παρουσιάσει το 2012 στο Μουσείο Μπενάκη το ΣΜΥΡΝΗ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΜΙΑΣ ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ, 1900-1922, μετά από έξι χρόνια έρευνας στην Αμερική και τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ευρώπη και την Ελλάδα, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες της Αθήνας, ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία. Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει άγνωστες εικόνες από την Αθήνα αλλά και γιατί συγχρόνως οι δύο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα αφήγηση για το πως η Αθήνα από την Οθωμανική μικρή πόλη των αρχών του 1800 μεταμορφώθηκε σε μια νεοκλασσική, Ευρωπαϊκή πόλη που φιλοξένησε με επιτυχία τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της σύγχρονης εποχής στα τέλη του 19ου αιώνα. Ιστορικοί από την Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική μιλούν για τις μεταμορφώσεις της Αθήνας του 19ου αιώνα ενώ το ντοκιμαντέρ και η φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο οπτικό υλικό.
Ο θεατής θα ανακαλύψει γκραβούρες και φωτογραφίες από Αμερικανικά αρχεία, από το Packard Humanities Institute, από τα αρχεία της Library of Congress, του Harvard, του Princeton, του Ghetty, απο αρχεία του Καναδά, της Αυστραλίας και της Ευρώπης αλλά και από ιδιωτικές συλλογές. Επίσης παρουσιάζονται εικόνες από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, από το Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο, από την Βουλή των Ελλήνων και άλλα ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Για τη ηχητική μπάντα της ταινίας η μοντέρ Αλίκη Παναγή χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψει η ιστορία της πόλης, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε μουσική και τραγούδια από την Αθήνα και επιτυχίες της εποχής, καθώς και δική του μουσική για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του. Ομιλητές είναι, ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, ο αρχαιολόγος Jim Wright, ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος, καθώς και οι ιστορικοί Λεωνίδας Εμπειρίκος, Χριστίνα Κουλούρη, Sir Michael Llewellyn Smith, Ελένη Μπαστέα. Μουσική Νίκος Πλατύραχος. Μοντάζ Αλίκη Παναγή. Φωτογραφία Buddy Squires & Σίμος Σαρκεντζής. Ιστορικός σύμβουλος είναι ο Αλέξανδρος Κιτροέφ, ενώ το σενάριο, η σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ και η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει στην Μαρία Ηλιού.
Το ντοκιμαντέρ διάρκειας 90’ και η έκθεση Η ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΤΗ ΔΥΣΗ, 1821-1896 είναι το πρώτο έργο από συνολικά πέντε έργα για την ιστορία της σύγχρονης Αθήνα. Οι τέσσερις επόμενες ταινίες ντοκιμαντέρ και φωτογραφικές εκθέσεις που ακολουθούν τα επόμενα χρόνια είναι οι εξής:
«H Αθήνα και η Μεγάλη Ιδέα, 1896-1922»
«Η Αθήνα των συγκρούσεων, 1922-1950»
«Η Αθήνα μεγαλούπολη, 1950-1974»
«Η Αθήνα της Ευρώπης, 1974-2021»
Από το 2012 έως το 2018 η Μαρία Ηλιού και ο Άγγελος Δεληβορριάς είχαν πολλές συζητήσεις για τον κύκλο αυτών των ντοκιμαντέρ και εκθέσεων που άρχισαν να δημιουργούνται από τότε. Ο θρυλικός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη πρότεινε τότε τους τίτλους και πολύτιμες ιδέες. Οι ταινίες και οι εκθέσεις αυτές για την ιστορία της σύγχρονης Αθήνας αφιερώνονται στη μνήμη του.
Το ντοκιμαντέρ Η ΑΘΗΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΤΗ ΔΥΣΗ, 1821-1896 έγινε με την χορηγία των ιδρυμάτων: JAHARIS FAMILY FOUNDATION, PINDAROS FOUNDATION, DAPHNE & GEORGE HATSOPOULOS, COUMANTAROS FOUNDATION, MOSCAHLAIDIS FOUNDATION, ANONYMOUS DONOR.
Συνεργαζόμενοι φορείς: ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ- ΠΡΩΤΕΑΣ- PROTEUS NY INC
Προβολές του ντοκιμαντέρ στο αμφιθέατρο της οδού Κουμπάρη:
ΔΕΥΤΕΡΑ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΤΡΙΤΗ ΚΛΕΙΣΤΑ
ΤΕΤΑΡΤΗ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΠΕΜΠΤΗ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00-16.30-18.00, 18.30-20.00, 20.30-22.00, 22.15-23.45
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΣΑΒΒΑΤΟ 10.30-12.00, 12.30-14.00, 14.30-16.00, 16.15-17.45
ΚΥΡΙΑΚΗ 10.30-12.00, 12.15-13.45, 14.00-15.30
Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: € 8 | Τιμή εισιτηρίου προβολής ντοκιμαντέρ: € 8 | Ενιαίο εισιτήριο για την έκθεση και το ντοκιμαντέρ: € 15 I Τιμή μειωμένου εισιτηρίου έκθεσης: € 6 | Τιμή μειωμένου εισιτηρίου προβολής ντοκιμαντέρ: € 6| Ενιαίο εισιτήριο για την έκθεσης και το ντοκιμαντέρ: € 12 | Για τα Μέλη του Μουσείου Μπενάκη η είσοδος είναι ελεύθερη.