ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ | Φιλίππα Φλώρακα: Αφαιρετική βουτιά στο χρώμα

Η Φιλίππα Φλώρακα είναι εξπρεσσιονίστρια ζωγράφος με ιδιαίτερη αγάπη στα χρώματα. Τα έργα της είναι ένας ρευστός ποταμός χρώματος -κυρίως κόκκινου, λέει η ίδια, αν και σε πολλά έργα της μυρίζεις το θαναλασσινό αεράκι και ακούς το ξέσπασμα του κύματος. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Δανακό της Νάξου. Μαθητευσε στον Σπύρο Κουμελά, μελέτησε αγιογραφία κοντά στον ζωγράφο και - αγιογράφο Ηλία Λιαούρη, παιδική τέχνη μέσα από το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, στο οποίο στη συνέχεια δίδαξε για 10 χρόνια. Παράλληλα δίδαξε στο 3ο και 4ο παιδικό στέκι Δήμου Γαλατσίου, ενώ το 1995 ίρυσε στη Νάξο το Εργαστήριο Παιδικής Τέχνης που λειτουργεί έως και σήμερα με παιδιά από 4 έως 18 ετών και ενήλικες. Έχει εργαστεί ως εικονογράφος σε ποιητικές συλλογές και παραμύθια και σκίτσα της έχουν δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο. Αγιογραφίες της βρίσκονται στην Τήνο, τη Νάξο και τα Κύθηρα. Έργα της ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές. Από το καλοκαίρι του 2019 συμπράττει με την συλλογικότητα εικαστικών καλλιτεχνων  ARC -Art Revisited Collective.

Συνέντευξη στον Πάρη Καπράλο

Πότε και με ποια αφορμή συνειδητοποίησες ότι θέλεις να γίνεις καλλιτέχνης;
Μαθήτρια δημοτικού,ο δάσκαλος μου διαπιστώνει ότι δεν έχω ξεπατικώσει την ζωγραφιά στο τετράδιο μου. Με βάζει να ζωγραφίσω τον βράχο σε σχήμα της Νάξου στο προάυλιο του σχολείου.Έτσι αρχίζει ο μονόδρομος της ζωγραφικής.

Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχεις θέσει στον εαυτό σου ως ζωγράφος; 
Σε κάθε σπίτι να υπάρχει ένα έργο μου.Κάθε άνθρωπος να γνωρίζει την τεχνοτροπία μου.Κάθε έκθεση μου να είναι ένα κοινωνικό γεγονός.

Θεματογραφικά που κινούνται τα έργα σου;
Η μελέτη της θαλασσογραφίας και των σκαριών απο τη βιβλιογραφία είναι η αρχή της δουλειάς μου. Το τοπίο ως έκφραση, προσωπογραφία. Τώρα η αφαίρεση χαρακτηρίζει κάθε ενότητα. Η διακόσμηση της αγιογραφίας και η αγιογραφία έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη σύλληψη των ιδεών. Ετούτη την περίοδο ασχολούμαι με τα πρόσωπα που είναι η συνέχεια της βιωματικής τοπιογραφίας που είχε προηγηθεί.

Ως προς τα μέσα/υλικά αποτύπωσης εχεις πειραματιστεί/πειραματίζεσαι; 
Βουτηγμένη στις σκόνες ποτισμένη απο τα λάδια καταλήγω να ολοκληρώσω ένα έργο με ξυλομπογιά ένα πλεκτό ή ότι άλλο υλικό μπορεί να ενταχθεί  στο έργο. Έχω πειραματιστεί και πειραματίζομαι.

Τα έργα σου χαρακτηρίζονται από την χρήση έντονου χρώματος: ποιό είναι το αγαπημένο σου και τι συμβολίζει ειδικά στα έργα σου;
Το κόκκινο. Υπάρχει παντού. Σχεδόν παντού. Εκφράζει όλη την ένταση την αγάπη την  ανασφάλεια. Αποτελεί μία σφραγίδα σε όσα δεν μπορούν να ειπωθούν.

Υπάρχει ηθικό δίδαγμα που μπορεί να αντλήσει κανείς από τα έργα σου;
Το κάθε μάτι βλέπει διαφορετικά και αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Αλλά αν ήθελα να δώσω ένα δίδαγμα αυτό θα ήταν το πιό δυνατό συναίσθημα που μπορεί να προκαλέσει το έργο σε κάθε έναν δέκτη.

Εχεις επιδιώξει συνέργειες με άλλους εικαστικούς καλλιτέχνες σε κοινά projects; Θεωρείς ότι η συνεργασία σε παραγωγή εικαστικού έργου ευσταθεί και μπορεί να επιφέρει θετικό αποτέλεσμα, ή το μονοπάτι του εικαστικού καλλιτέχνη είναι υποχρεωτικά μοναχικό;
Η εργασία , οι ατελείωτες ώρες στο εργαστήριο ή αλλού, συνοδεύονται από μοναξιά.Είναι η υποχρεωτική πορεία. Οι συνεργασίες είναι ευλογία όταν μπορείς να επικοινωνήσεις την ίδια ίδέα ,το ίδιο θέμα με εικαστικούς. Το κοινό μαθαίνει να βλέπει διαφορετικά (υλικά, ιδέες, τεχνικές), οι ζωγράφοι  ανταλλάσουν εμπειρίες και η τέχνη προχωράει, παρουσιάζοντας κάτι νέο. Ο μοναχικός δρόμος είναι δημιουργικός. Οι ομάδες όμως μπορούν να αλλάξουν και τον κόσμο.

Υπάρχουν άλλα είδη τέχνης ή παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου (κινηματογράφος, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μουσική, κλπ) που σε επηρεάζουν ή/και σε προκαλούν να συνδιαλεχθείς μαζί τους στο έργο σου; 
Ναί και έχει γίνει. Οταν προίκα μου υπήρξε ένα τετράδιο με ποιήματα.Δημιουργήθηκε μία  σειρά έργων με την παρουσία του κόκκινου χρώματος σε μεγάλη κλίμακα. ΄Εχω σχεδιάσει και  δημιουργήσει κοστούμια θεατρικά, έχω συμμετάσχει σε έκθεση με θέμα τη μουσική.Είναι όλα τόσο αλληλένδετα, σαν να εννοείται η σύμπραξη.


Μίλησε μας για το φεστιβάλ που διοργανώνεις στην Νάξο: Πρόσφατα είδα σε φωτογραφίες ένα ολόκληρο χωριό γεμάτο παιδική τέχνη στους δρόμους του!
Στη Νάξο. 25 χρόνια Εργαστήριο Παιδικής Τέχνης.  Με στόχο μας την αισθητική καλλιέργεια των παιδιών, η γνώση που τους φέρνει η ενασχόληση με την ζωγραφική, η γνωριμία με τους καλλιτέχνες. Ένας τρόπος ζωής που ο τόπος μας, η Νάξος, ευννοεί, μιας και ο πολιτισμός της είναι η μεγαλύτερη προίκα. Κυκλαδικός πολιτισμός (ειδώλια), Βυζαντινός πολιτισμός, αρχαίος, ιστορία, μουσική, ζωική - φυσική παραγωγή. Όλα αυτά τα εντάσσουμε στην δουλειά μας με τα παιδιά και τους γονείς τους να ομορφαίνουν την ζωή τους με αυτήν την γνώση. Δουλεύουμε όλο το χρόνο στο εργαστήριο (και την ύπαιθρο, η θάλασσα απέχει 50μ. από το εργαστήριο) και στα χωριά, στην ενδοχώρα του νησιού. Kάθε τέλος της περιόδου οργανώνουμε την παρουσίαση της δουλειάς μας, που είναι  η έκθεση των έργων των παιδιών σε χώρους πολιτισμού του νησιού, υπαίθριες  όπως η έκθεση στο Χαλκί που αναφέρατε. Δίνει την δυνατότητα στον καθένα που δεν μπορεί, δεν ξέρει, να δει έργα στους δρόμους. Να δει την τέχνη στο δρόμο. Να δει πως ομορφαίνει, πως καλλιεργείται η γνώση με τον ποιό ουσιαστικό τρόπο. Η έκθεση περιλαμβάνει δράσεις. Συνομιλούμε και συνεργαζόμαστε με άλλα εργαστήρια ανά την Ελλάδα, προσκαλούμε ζωγράφους. Ασχοληθήκαμε με το έργο του Γιάννη Ψυχοπαίδη. Τα παιδιά εξερεύνησαν και γνώρισαν το έργο και την τεχνική του καλλιτέχνη.Εκείνος μας συνάντησε και έχουμε στην συλλογή μας ένα έργο του. Η Μαρίζα Κωχ παρουσίασε "τα χρυσά κουδούνια". Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων “ποιό το χρώμα της αγάπης”, η συνεργασία μας με το Εργαστήρι Θεάτρου Πόρτα Ξένια Καλογεροπούλου μας δίνει την χάρα της παρουσίας της με αφήγηση παραμυθιού, την παρουσίαση του βιβλίου της. Εργα των παιδιών έχουν εκτεθεί στην Tate Modern Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του New Castle. Το Πανεπιστήμιο  Αθηνών μας προσκαλεί τον Δεκεμβρίο να εκθέσουμε τα έργα με θέμα τις φωτογραφίες της καθηγήτριας Νίκης Ευελπίδου με τον βυθό της Νάξου, στον χώρο του. Η παιδική τέχνη έχει γίνει όπως ”το ψωμί και το νερό” όπως είχε πει ο Γιάννης Τσαρούχης.

Ποια είναι η εμπειρία ενός καλλιτέχνη που κατοικεί μόνιμα στην Ελληνική επαρχία και δη σε νησί; Δίνονται ευκαιρίες για παραγωγή επιδραστικού έργου στον ανήσυχο εικαστικό;
Πολύ ενδιαφέρουσα.Γύρω γύρω θάλασσσα που σημαίνει πως αντλείς εμπνέεσαι απο το δάσκαλο, την φύση. Είσαι απόλυτα συνδεδεμένος με το αντικείμενο σου και κάθε επαφή με συναδέλφους είναι μια δημιουργία. Στην μικρή κοινωνία είναι πιο ζεστή και ουσιαστική κάθε επικοινωνία  μεσω της τέχνης. Με δράσεις μαζί με τα παιδιά ευαισθητοποιούμε και ενοχλούμε τις αισθήσεις όπως να γεμίζουμε με έργα τα καφέ της πόλης, να φιλοτεχνούμε βιτρίνες άδειων καταστημάτων ,να  γεμίζουμε δρόμους χωριών με τέχνη και με παιδική τέχνη. Ετσι άμεσα, αβίαστα μαθαινούν να βλέπουν διαφορετικά.

Ο κόσμος διψάει για τέχνη σήμερα; Πόσο επιδραστικός μπορεί να είναι ο εικαστικός καλλιτέχνης στην κοινότητα των ανθρώπων που έχιε γύρω του;
Χωρίς να το καταλαβαίνει το έχει ανάγκη ο κόσμος, διψάει για το διαφορετικό.Οταν το αντιληφθεί,το μαθαίνει και το αναζητά.Το λέω με βεβαιότητα γιατί ανταποκρίνονται στα καλέσματα μας, στις εκθέσεις και όποιες δράσεις μας. Φτιάχνεται έτσι μια ομάδα γύρω απο τον καλλιτέχνη που συνδημιουργεί,συμμπράττει, ακολουθεί. Η τέχνη γίνεται αφορμή για την παρέα.

Ποιά είναι τα σχέδια σου ως εικαστική δημιουργός για το άμεσο μέλλον;
Το άμεσο μέλλον επιφυλάσσει την γιορτή των 25 χρόνων του εργαστηρίου.Εκθέσεις διαγωνισμοί, ανταλλαγές θα πραγματοποιηθούν.Ως δημιουργός θα συνεχίσω να εργάζομαι έτοιμη να ανταποκριθώ σε κάθε πρόκληαη.

Από ποιούς ζωγράφους και άλλους καλλιτεχνικούς δημιουργούς σε κάθε μορφή και έκφανση των Τεχνών θα έλεγες ότι έχεις επιρροές;
Οι πρώτες εντυπώσεις μου ως παιδί (και απορίες) ζώντας στην φύση, ήταν ο θαυμασμός πως το χώμα είναι κόκκινο, πως η πέτρα μαρμαρώνει και λιώνει σαν ζάχαρη, τα   φαγωμένα κοχύλια στις παραλίες,τα κτίσματα,τα μπλέ μικροσκοπικά έντομα, τα αριστουργήματα στα μουσεία,τις εκκλησίες ,ο Πικάσσο. Είναι όλα κομμάτι μου.

Αν ένας έφηβος από τον τόπο σου, πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβούλευες να προσέξει/κάνει;
Να ακολουθήσει το όνειρο του.Είναι ενας δρόμος που προσφέρει γνώση επηρεάζει την κοινωνία και η σύγχρονη τέχνη και η τεχνολογία βοηθάει να είναι και προσοδοφόρο.Το βασικό όμως είναι οτι κάνοντας αυτό που αγαπάς είσαι και ευτυχισμένος.