ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ | Πηνελόπη Βολτέρρα: Η αλήθεια του έργου στο βλέμμα του θεατή

"Γαίες", σειρά ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΣ,
Ανάγλυφο, κόλλα πλακιδίων με ίνες πολυπυρηνίου σε ξύλο,
 με επίστρωση γάζας και σκόνες,
125x125 εκατοστά, 2019

Το πρώτο πράγμα που εντυπωσιάζει στις νεότερες σειρές έργων της Πηνελόπης Βολτέρρας είναι η ζωγραφική με συσσώρευση υλών, μια τεχνική που εμφανίστηκε μαζί με την αφηρημένη τέχνη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη, με κύριο εκπρόσωπο τον Frank Auerbach, για τον οποίο ο Ιστορικός της Τέχνης Χάρης Σαββόπουλος σημειώνει (στο βιβλίο του "Η τέχνη μετά τον Δελυτερο Παγκόσμιο Πόλεμο 1940 - 1960", Εκδ. Πλέθρον 2016) πως "Το έργο του διαβάζεται σας ζωγραφική και όχι σαν πολύχρωο ανάγλυφο, ανεξάρτητα αν η φυσική του δομή είναι τόσο κοντά στην γλυπτική, διότι οι ψυχικές επιπτώσεις του στον θεατή είναι πρόδηλα ζωγραφικές". Η εικαστική δημιουργός αναπτύσσει μια πλαστική γλώσσα που αποδίδει εσωτερικότητα και εσωστρέφεια στα θέματα της δανειζόμενη τα φτερά της γλυπτικής δημιουργίας, όταν αυτή πειραματίζεται με την αφαίρεση, και συνδυάζει έναν ζωγραφικό εξπρεσσιονισμό με έντομη χρήση χρώματος που αποδίδει μια οραματική διάσταση. Ξεφεύγοντας από την προσέγγιση της αποτύπωσης, το θέμα της επερχόμενης προσεχούς έκθεσης της με τίτλο "Μακρόκοσμος" και εγκαίνια στις 10 Οκτωβρίου στην Αθήνα (πληροφορίες ΕΔΩ), η νέα σειρά  εικάζει τις απαρχές εως την κατάληξη του σύμπαντος. Τα έργα αναπνένουν τον αρχαιοελληνικό Αιθέρα και εμπνέουν το αίσθημα εκείνο που διακατέχει καθέναν που συναισθάνθηκε μικρός μια πολύ σκοτεινή νύχτα στο ύπαιθρο κάτω από τον υπέροχο έναστρο ουρανό, τον σεβασμό και το μυστηριακό δέος και συγκίνηση που νιώθει κανείς όταν αντικρίζει στον μικρόκοσμο το σύμπαν. Μια εσωτερική ένταση είναι ακόμα πιο εμφανής στα περισσότερο αφαιρετικά έργα της σειράς. Όπως σημειώνει και ο Επιμελητής της έκθεσης Πάρης Καπράλος "σε 21 στιγμές η Πηνελόπη Βολτέρρα εισηγείται μια δισυπόστατη Α-λήθεια -από το στερητικό "α-" και το συνθετικό "λήθη": αυτό που δεν πρέπει να ξεχαστεί ή αυτό που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει;"

Συνέντευξη στον Ιάσωνα Καιροφύλα

Η κα. Πηνελόπη Βολτέρρα

Πότε και με ποια αφορμή συνειδητοποίησες ότι θέλεις να γίνεις καλλιτέχνης;
Αφορμή στάθηκε το  τυρρανικό  παιδικό μου "γιατί" -για τα πάντα που έβλεπα και άγγιζα  ένα  "γιατί". Γιατί  υπάρχει αυτό, εκείνο, γιατί το φτιάξανε έτσι και όχι αλλιώς, μία συνεχή υπαρξιακή αγωνία (έτσι το λέω τώρα.) Τι να μου απαντήσει κανείς, που η νεανικότητά μου  δεν μου επέτρεπε  να κατανοήσω  τις απορίες  μου, παρά μόνο  την  συναισθηματική  μου ανάγκη. Το  εκ φύσεως προικιό να μπορώ να αποτυπώνω ότι βλέπω με οδήγησε  να πάρω το μολύβι ενστικτωδώς  να ζωγραφίσω  πιστεύοντας  πως θα  βρω τις απαντήσεις μου. Αυτή  η παιδική αναζήτηση  σιγά-σιγά έγινε τρόπος  ζωής  έως σήμερα.
Άρα  θα πω, πως η συνειδητοποιημένη  συναισθηματική μου ανάγκη   με έμπασε στον εικαστικό  χώρο.

Θεματογραφικά που κινούνται τα έργα σου;
Στην έρευνα  γύρω  από το μεγάλο ερώτημα "τι είναι τελικά η ζωή". Αυτό το αέναο  γίγνεσθαι  με  δεσπόζουσα  θέση την πορεία του ανθρώπου και  την πολυμορφία των ιδιοτήτων του.

"Ηχώ", σειρά ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΣ, Ανάγλυφο,κόλλα πλακιδίων
με ίνες πολυπυρηνίου σε ξύλο με επίστρωση γάζας και σκόνες,
90x90 εκατοστά, 2019

Ως προς τα μέσα/υλικά αποτύπωσης, τόσο στην χαρακτική όσο και στην ζωγραφική εχεις πειραματιστεί/πειραματίζεσαι; 
Η αισθητική του έργου απαιτεί  σεβασμό, κάθε  έργο έχει τον χώρο και την διάστασή του που ως καλλιτέχνης οφείλω  να αποδώσω  με οποιοδήποτε τεχνικό  μέσο που θα μου προσφέρει  ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Τα τεχνικά πειράματα δεν σταματούν ποτέ, είναι αναγκαία.

Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχεις θέσει στον εαυτό σου ως ζωγράφος; 
Να με υπερβώ, να μπορούσα με μια γραφή  να συμπύκνωνα  όλα τα εικαζόμενα.

Εχεις κάνει κυριολεκτικά δεκάδες εκθέσεις στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο: Τι να περιμένουμε να δούμε στην έκθεση σου στην Chili Art Gallery στην Αθήνα;
Ο Μακρόκοσμός μου, που θα εκτεθεί στη Chili Art Gallery, (Αθήνα) είναι  μια οπτική επί του μεγαλείου  της δημιουργίας  και της γέννησης  του ανθρώπου, βασιζόμενη  στην δυναμική  των φυσικών νόμων, όπως η ρέουσα ύλη, η διαμόρφωση  του χωροχρόνου, ο παλμός του, η νομοτελειακή  τάξη  της εξίσωσης Φ 1,62.  Την απόρροια αυτού του κόσμου  προσπάθησα να αποδώσω, να μεταφέρω  στον  θεατή  την αρχέγονη  και αιώνια  καταγωγή του, να  νοιώσει την αισθαντικότητά του.

"Μορφές πετρωμάτων", σειρά ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΣ,
Ανάγλυφο,κόλλα πλακιδίων με ίνες πολυπυρηνίου
σε ξύλο με επίστρωση γάζας και σκόνες, 80x140 εκατοστά, 2019

Η τέχνη σου έχει εν πολλοίς συμβολικό χαρακτήρα: υπάρχει ηθικό δίδαγμα που μπορεί να αντλήσει κανείς από το σύνολο της σειράς "Μακρόκοσμος" που εκθέτεις;
Τα σύμβολα είναι μία γραφή  εννοιών, ο στόχο της είναι να μορφοποιεί και να μεταφέρει  τα  βαθύτερα  νοήματα  του υπάρχοντος τούτου κόσμου. Αν η μεταφορά  αυτή  έχει  σχέση  ειλικρίνειας  με την πηγή της, τότε αποκτά και ηθικό δίδαγμα. Στην δική μου πρόταση  το μάτι του θεατή  θα παίξει  το σημαντικότερο ρόλο.  Αν η κατάθεσή μου εμπεριέχει  αλήθεια  θα  την νιώσει, έστω κι δώσει άλλη ερμηνείαστην θεματογραφία του πίνακα.

Εχεις επιδιώξει συνέργειες με άλλους εικαστικούς καλλιτέχνες σε κοινά projects; Θεωρείς ότι η συνεργασία σε παραγωγή εικαστικού έργου ευσταθεί και μπορεί να επιφέρει θετικό αποτέλεσμα, ή το μονοπάτι του εικαστικού καλλιτέχνη είναι υποχρεωτικά μοναχικό;
Θεωρώ ότι οι  συνέργειες σε κοινά  projects στο καλλιτεχνικό χώρο θα αποδυνάμωνε τον αυθεντικότητα και  συναισθηματικότητα  της στιγμής. Το έργο τέχνης  είναι  προσωπική  γέννα  που  θα είναι  δύσκολο  να βρεθούν κοινές συνιστώσες στην ισορροπία  της πρότασης. Μπορεί  όμως να λειτουργήσει  σε επιστημονικές  έρευνες, σε διαφημιστικούς σκοπούς , σε βελτίωση  κοινωνικών δομών. Θεωρώ  ότι  η ομαδοποίηση  επισκιάζει την διάκριση του ατομικότητας και την δυναμική των αξιών. Παρόλα  αυτά, (γιατί δεν μου αρέσει να είμαι απόλυτη) είναι  μία πρόταση των τελευταίων χρόνων και με διαφέρει  να δω την εξελικτική της πορεία.

Υπάρχουν άλλα είδη τέχνης ή παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου (κινηματογράφος, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μουσική, κλπ) που σε επηρεάζουν ή/και σε προκαλούν να συνδιαλεχθείς μαζί τους στο έργο σου; 
Ναι, κι αυτή είναι η ποίηση , θα τολμήσω να πω πως οι στοίχοι μου βρίσκονται  σε ερωτική συνεύρεση  με τα έργα μου. Ο στοίχος γίνεται  εικόνα και η εικόνα λόγος. Με την  γλυπτική δε,  συμπληρώνω  τον τρισδιάστατο χώρο.

Συχνά διαχωρίζεται από ορισμένους καλλιτέχνες η εμπορικότητα, η πώληση των έργων τους, από την αποδοχή του κοινού, σα να ήταν δύο ξέχωρα και διαφορετικά πράγματα. Θεωρείς την εμπορικότητα ως μέτρο επιτυχίας και αποδοχής της δουλειάς σου ή απλώς είναι μία αναγκαία παράμετρος βιοπορισμού;
Τέχνη και εμπορικότητα, δύο διαφορετικοί τομείς που ζητούν την ισορροπία  τους. Το θέμα κατά την άποψή μου είναι, πως απευθύνεται σήμερα  η τέχνη;  Είναι μια marketing  υπόθεση ? η εξακολουθεί  να  διατηρεί την αξιοσύνη  της; Θεωρώ πως υπάρχουν και τα δύο και η κάθε μία έχει και το κοινό της. Η πώληση  κρατά  την ουδετερότητά  της, δεν καθορίζει την αξιολόγηση  του έργου αλλά την συναισθηματική ανάγκη του αγοραστή. Όσο για τον καλλιτέχνη, (προσωπική τοποθέτηση)  είναι η αναγκαία παράμετρος  του βιοπορισμού.

Από ποιούς ζωγράφους και άλλους καλλιτεχνικούς δημιουργούς σε κάθε μορφή και έκφανση των Τεχνών θα έλεγες ότι έχεις επιρροές;
Ο πολιτισμός  της Αρχαίας  Ελλάδας  σε  όλες τις εκφάνσεις του και  η  Αναγέννηση, στάθηκαν καταλύτες στην  διαμόρφωση  της καλλιτεχνικής μου προσέγγισης. Επίσης  πολλά τα ερεθίσματα του 19ου και 20ου αιώνα, όπως επίσης και η σχολή του Μονάχου. Πλειάδα  καλλιτεχνών, ο καθένας  με το δικό του τρόπο  και  υπό των επιρροών  των διαφόρων ρευμάτων,  πρόσθεσε τον δικό του κόκκο.

Αν ένας έφηβος σου πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβούλευες να προσέξει/κάνει;
Θα του έλεγα  ότι είπα στο δικό μου εσωτερικό παιδί. Να είσαι αληθινή ,να σέβεσαι για ν' αγαπήσεις  αυτό που κάνεις,  ο χρόνος και  ο αγώνας  θα οδηγήσουν τα βήματά σου.


Σύντομο Βιογραφικό
Η Πηνελόπη Βολτέρρα είναι εικαστική καλλιτέχνης και ποιήτρια. Κύρια μέσα της εικαστικής έκφρασής της είναι η ζωγραφική και η γλυπτική. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Αθηναικό τεχνολογικό ινστιτούτο, και αργότερα ασχολήθηκε με την ζωγραφική, ενώ νωρίς εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Ιδρυτικό μέλος της Αίθουσας Τέχνης Κέρκυρας, μέλος της ομάδας ArtStudioEst (1992-2004), έχει δείξει την δουλειά της σε 21 ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής και γλυπτικής στην Ελλάδα, Ιταλία και Γερμανία, και σε δεκάδες ομαδικές εκθέσεις στις Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία, Μεξικό, Πορτογαλία, Λιθουανία. Εργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και μουσεία στην Ελλάδα και το Εξωτερικό.

Ατομική έκθεση της Πηνελόπης Βολτέρρα με τίτλο "Μακρόκοσμος" στην  Chili Art Gallery
Ο Εικαστικός Επιμελητής Πάρης Καπράλος παρουσιάζει στην Chili Art Gallery (Δημοφώντος 13-15. Θησείο) την ατομική έκθεση της εικαστικού Πηνελόπης Βολτέρρα με τίτλο "Μακρόκοσμος", και σας προσκαλεί να παραστείτε στα εγκαίνια της που θα λάβουν χώρα την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2019 στις 20:00 (οκτώ το βράδυ) παρουσία της εικαστικής δημιουργού.