Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2016 - Ο Αντωνης Σμυρνιός και τα έργα του χρειάζονται χρόνο, ώστε ο θεατής να συνειδητοποιήσει τις πολαππές αναγνώσεις και το βάθος της δουλειάς του. Το πρώτο πράγμα που εντυπωσιάζει στην ζωγραφική του είναι η αντισυμβατική χρήση των υλικών, και ακολουθείται από την διάχυτη εσωτερικότητα -μιαν ατμόσφαιρα που διακατέχει τους πινακες του, που μεταδίδουν το μήνυμα ότι υπάρχει ένα εσωτερικό ταξίδι πέραν της ορατής αφήγησης. Ενόψει της έκθεσης με ζωγραφικά κολλάζ και τίτλο "Αποδοχή Κληρονομιάς" του καλλιτέχνη στην Myrό Gallery, ο Αντώνης Σμυρνιός ανέλαβε το δύσκολο έργο να απαντήσει στις ερωτήσεις μου, οι οποίες έχουνν στόχο να φωτίσουν κατά το δυνατόν τις ρότες της δημιουργικής διαδικασίας του ζωγράφου. Κι αν ο χαρακτηρισμός δύσκολο έργο σας μοιάζει υπερβολικός, αναλογιστείτε πως, όταν το βασικό μέσο έκφρασης είναι οι εικαστικές τέχνες, ο λόγος δύσκολα μπορεί να περιγράψει εξίσου καλά το περιεχόμενο.
Συνεντέυξη στον Πάρη Καπράλο
Πότε και με ποια αφορμή συνειδητοποίησες ότι θέλεις να γίνεις καλλιτέχνης;
Νομίζω ότι δεν υπήρξε ποτέ μια συγκεκριμένη στιγμή που συνειδητοποίησα ότι θέλω να γίνω καλλιτέχνης. Θυμάμαι απλά, ότι από πολύ μικρός είχα μια έμφυτη κλίση προς την ζωγραφική και τις δημιουργικές δραστηριότητες. Πάντοτε με ενδιέφεραν δραστηριότητες που περιστρέφονταν γύρω από την τέχνη και τις κατασκευές τεχνουργημάτων.
Θεματογραφικά που κινούνται τα έργα σου;
Νομίζω ότι το κεντρικό θέμα της τέχνης μου (αυτή τη στιγμή) είναι η σύγκρουση μέσα μου, μεταξύ θρησκευτικής πίστης και αθεΐας, μεταξύ ιδεαλισμού και υλισμού. Το κεντρικό θέμα της τέχνης μου είναι η αμφιταλάντευση μεταξύ του «πιστεύω» και του «δεν πιστεύω». Νομίζω ότι το μόνο διαθέσιμο εργαλείο για να βρω κάποτε μια απάντηση, σε αυτές τις εσωτερικές ανησυχίες, είναι η τέχνη μου και η αυτογνωσία που μου προσφέρει αυτή.
Τι θα δούμε στην έκθεση σου στην Myrό Gallery;
Η έκθεσή μου στην Myro θα έχει τον τίτλο «Αποδοχή κληρονομιάς». Αυτή η έκθεση είναι η δεύτερη ατομική μου έκθεση, και θα είναι μια διαδικασία επιστροφής στην εικαστική μου παίδευση, μια διαδικασία εμβάθυνσης στην εικαστική μου κληρονομιά και ένας διάλογος με τις εικαστικές μου επιρροές και την εικαστική μου προϊστορία. Η παρούσα έκθεση αποτελείται από έργα που κατασκευάστηκαν με την τεχνική της συγκόλλησης μικρών τεμαχίων προ-ζωγραφισμένου καμβά. Σε όλους τους καλλιτέχνες συμβαίνει να έχουν στην διάθεσή τους έναν όγκο ημιτελών έργων τα οποία έμειναν ημιτελή γιατί έχασαν, κατά την ώρα της δημιουργία τους, το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη. Έτσι και σ'εμένα, συνέβη στο παρελθόν ενώ δούλευα και πειραματιζόμουν με κάποια ζωγραφικά έργα να τα εγκαταλείψω και να τα αφήσω ημιτελή. Σκέφτηκα όμως ότι καλό θα ήταν να μην πετάξω αυτούς τους καμβάδες, αλλά να τους φυλάξω.. Λοιπόν, όλο αυτό το πειραματικό υλικό το οποίο είναι κατά κάποιο τρόπο η εικαστική μου εξάσκηση και προϊστορία, η «εικαστική μου κληρονομιά», να αποτελέσει την πρώτη ύλη για την δημιουργία των κολάζ αυτής της έκθεσης. Συνήθως το κολάζ αποτελείται από συγκόλληση χαρτιών και εντύπων των οποίων οι χρωστικές έχουν μικρή αντοχή στο χρόνο, και των οποίων η εικαστική προέλευση είναι ξένη προς τον δημιουργό του κολάζ, αυτό όμως δεν συμβαίνει με τους προ-ζωγραφισμένους με αυγοτέμπερα καμβάδες μου. Οι καμβάδες αυτοί είναι δικές μου ζωγραφικές μελέτες, κομμάτια από sketchbook, πειραματισμοί με διάφορες τεχνικές αυγοτέμπερας, καθώς και αγιογραφίες μου που χρονολογούνται στην πολύ πρώιμη ηλικία μου, στην εποχή πριν ακόμη σπουδάσω στην σχολή καλλών τεχνών, και έργα που χρονικά φτάνουν μέχρι την σημερινή εποχή. Πιστεύω ότι ο τίτλος “αποδοχή κληρονομιάς” είναι πολύ ταιριαστός, γιατί η ενσωμάτωση όλου αυτού του υλικού στην σημερινή, πιο ώριμή μου φάση, είναι όντως μια πράξη αποδοχή της κληρονομιάς μου. Η τεχνική της συγκόλλησης των κομματιών των προ-ζωγραφισμένων καμβάδων, στην πραγματικότητα δεν μοιάζει με την κλασική τεχνική του κολάζ, αλλά θυμίζει περισσότερο την τεχνική της μαρκετερί ή την τέχνη των μωσαϊκών.
Αν κατάλαβα καλά δουλεύεις ως προτιμώμενο υλικό την αυγοτέμπερα. Τι σου προσφέρει το υλικό ώστε το προτιμάς, έναντι π.χ. της ελαιογραφίας;
Η αλήθεια είναι ότι η πρώιμη θήτευσή μου στην τέχνη της αγιογραφίας μ’έφερε σε επαφή με την τεχνική της αυγοτέμπερας. Την τεχνική αυτή γνώρισα σε βάθος, και δεν την εγκατέλειψα ούτε κατά την διάρκεια των σπουδών μου, ούτε και μετά απ’αυτές. Η αυγοτέμπερα είναι ένα υλικό με μεγάλες δυνατότητες. Προσφέρεται για πολύ αραιωμένα χρωματικά στρώματα (λαζούρες) μέχρι και πιο πυκνές πάστες χρώματος, όχι όμως τόσο χοντρά χρώματα όπως στην τεχνική της ελαιογραφίας πχ. Η αυγοτέμπερα έχει γενικότερα μικρότερη χρωματική ένταση από ότι τα ελαιοχρώματα, αυτό όμως βοηθάει τον ζωγράφο να έχει πιο τιθασευμένη χρωματική παλέτα, τον βοηθάει να μην φλυαρεί χρωματικά. Το χρώμα στην αυγοτέμπερα είναι γενικά πιο ασκητικό, πιο γήινο και πιο φιλοσοφημένο. Αν θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα έντονα χρώματα των ελαιοχρωμάτων με τα φανταχτερά αλλά συνηθισμένα λουλούδια ενός ανθοπωλείου, τότε τα ασκητικά χρώματα της αυγοτέμπερας θα τα παρομοιάζαμε με τα σπάνια λουλούδια της ερήμου, σπάνια αλλά και μυστηριώδη ταυτόχρονα.
Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχεις θέσει στον εαυτό σου ως ζωγράφος;
Νομίζω ότι έχω θέσει έναν κύριο στόχο στον εαυτό μου, να χρησιμοποιήσω την τέχνη μου ως εργαλείο έκφρασης και αυτογνωσίας. Έτσι η τέχνη μου θα αντικατοπτρίζει τον εσωτερικό μου κόσμο και θα με οδηγεί στην καλύτερη κατανόηση του εαυτού μου. Αν αυτό το καταφέρνω τότε θα αξίζει να συνεχίζω να παράγω κι άλλο έργο.
Ποιό είναι το μέτρο της επιτυχίας; Και ποιός ο ρόλος της επικοινωνίας τους έργου σου και του σχολιασμού των θεατών του;
Το μέτρο της επιτυχίας είναι το αν αναγνωρίζω τον εαυτό μου στο έργο μου. Δεν είναι ο βασικός μου στόχος το να μεταδώσω κάποιο μήνυμα ή να διδάξω κάποιες αξίες στους θεατές των έργων μου. Σκοπός μου είναι, όπως προείπα, να γνωρίσω εγώ τον εαυτό μου και τις εσωτερικές μου συγκρούσεις. Το ότι χρησιμοποιώ κάποιες φορές την λέξη «έκφραση» δεν έχει τον χαρακτήρα της μετάδοσης κάποιου μηνύματος ή κάποιας ιδέας προς τους θεατές των έργων μου. Η «έκφραση» έχει τον χαρακτήρα της εξωτερίκευσης κάποιων δυσδιάκριτων εσωτερικών μου πραγμάτων, τα οποία δεν θα μπορούσα ούτε εγώ ο ίδιος να αντιληφθώ αν δεν τα εξέθετα. Έτσι ο όρος «έκφραση» έχει για μένα την έννοια της «ενδοσκόπησης». Το ότι οι θεατές βλέπουν τα έργα μου μέσα σε έναν χώρο τέχνης και προσλαμβάνουν ίσως κάποιο μήνυμα ή κάποια εικαστική αξία, αυτό είναι ένα παραπροϊόν της διαδικασίας της δικής μου ενδοσκόπησης, αλλά όχι ο κύριος σκοπός μου. Θα με ρωτήσεις βέβαια «γιατί τότε θες να εκθέτεις τα έργα σου ή γιατί σε ενδιαφέρουν τα σχόλια των θεατών;». Νομίζω ότι ο λόγος που θέλω να εκθέτω τα έργα μου είναι γιατί ή έκθεσή τους στην κοινή θέα, είναι μια διαδικασία η οποία προσφέρει μια πιο αποτελεσματική αυτοπαρατήρηση και ενδοσκόπησή, καθώς τα σχόλια των θεατών γίνονται επιπλέον οπτικές γωνίες παρατήρησης.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του διαδικτύου στην δουλειά σου (σε επίπεδο παραστάσεων, αλλά και επικοινωνίας);
Νομίζω ότι το διαδίκτυο είναι πολύ σημαντικό, και άμεσα, ως ένα μέσο που μου παρέχει τη δυνατότητα να δώ την δουλειά άλλων καλλιτεχνών αλλά και έμμεσα, ως ένα μέσο που σου δίνει την δυνατότητα να οικοδομήσεις κοινωνικές και προσωπικές σχέσεις, είναι δηλαδή ένα μέσο που μπορεί να αλλάξει την ζωή ενός καλλιτέχνη σε προσωπικό και συναισθηματικό επίπεδο και με αυτό τον τρόπο να επηρεάσει έμμεσα την καλλιτεχνική του έκφραση. Τις δυνατότητες που μου παρέχει το διαδίκτυο να προβάλω το έργο μου νομίζω ότι δεν τις έχω εκμεταλλευτεί ιδιαίτερα. Πιστεύω ότι με απασχόλησε το ίντερνετ περισσότερο στο να βλέπω δουλειές άλλων παρά να προβάλω τη δική μου δουλειά.
Από ποιούς ζωγράφους και άλλους καλλιτεχνικούς δημιουργούς σε κάθε μορφή και έκφανση των Τεχνών θα έλεγες ότι έχεις επιρροές;
Nομίζω ότι η βυζαντινή τέχνη είναι αδιαμφισβήτητα ο μεγάλος μου δάσκαλος, παρόλα αυτά θαυμάζω απεριόριστα την τέχνη του Bruegel και του Durer, τον Διεθνή Γοτθικό Ρυθμό, την Φλαμανδική Αναγέννηση, τα γιαπωνέζικα χαρακτικά, την γιαπωνέζικη γλυπτική ελεφαντόδοντου, τα animation του Yuri Norstein, την φωτογραφία από τις ταινίες του Tarkovsky και Hitchcock, την κλασική παιδική λογοτεχνία κ.α.
Επιδιώκεις συνέργειες με άλλους εικαστικούς καλλιτέχνες, και την αλληλεπίδραση που μπορούν αυτές να επιφέρουν;
Νομίζω ότι οι συνεργασίες των καλλιτεχνών είναι κάποιες φορές δύσκολες, αλλά είχα την τιμή να συνυπάρξω σε πολλές ομαδικές εκθέσεις με σπουδαίους καλλιτέχνες, με τεράστιο όφελος για μένα από την επαφή μαζί τους. Ναι, πιστεύω ότι γενικά είμαι ανοιχτός σε αλληλεπιδράσεις και συνεργασίες.
Υπάρχουν άλλα είδη τέχνης ή παραγωγής πολιτιστικού περιεχομένου (κινηματογράφος, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, μουσική, κλπ) που σε επηρεάζουν ή/και σε προκαλούν να συνδιαλεχθείς μαζί τους στο έργο σου;
Πιστεύω ότι η ζωγραφική μου έχει πολλές επιρροές από τα «άλλα είδη τέχνης». Προσωπικά πιστεύω ότι όλες οι τέχνες είναι «συγγενείς τέχνες» και αναπόφευκτα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Στο έργο μου άλλωστε είναι περισσότερο από προφανείς οι αναφορές μου στην λογοτεχνία, στην ιστορία της τέχνης, στον κινηματογράφο και στην ποίηση.
Αν ένας έφηβος σου πει ότι θέλει να γίνει εικαστικός, τι θα τον συμβούλευες να προσέξει/κάνει;
Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η τέχνη είναι ταλέντο, δεν πιστεύω ότι μπορεί να διδαχτεί τέχνη ο καθένας. Αν κάποιος νέος πιστεύει ότι έχει ταλέντο, ας το καλλιεργήσει, αν δεν το πιστεύει ας μην σπαταλήσει τον χρόνο του. Αν τώρα κάποιος έχει την πεποίθηση ότι έχει το έμφυτο ταλέντο, θα τον συμβούλευα να μην κάνει εκπτώσεις στην τέχνη του. Μην κάνεις κάτι που δεν σε εκφράζει απλά επειδή σου το ζήτησε κάποιος που δεν μπορείς να του πεις όχι. Να μάθεις να λες όχι όταν σου ζητάνε πράγματα που δεν τα νιώθεις σωστά.
Ο Αντώνης Σμυρνιός γεννήθηκε στην Πτολεμαΐδα Κοζάνης στις 27 -9-1977, σπούδασε ζωγραφική στο τμήμα εικαστικών και εφαρμοσμένων τεχνών του πανεπιστημίου δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στο 1ο εργαστήριο ζωγραφικής με δάσκαλο τον Γιάννη Ζιώγα αποφοιτόντας το 2011 με βαθμό άριστα. Κατά την διάρκεια των σπουδών του διδάχτηκε επίσης γλυπτική, video, φωτογραφία και ψηφιδωτό. Επίσης σπούδασε θεολογία στη θεολογική σχολή ΑΠΘ. Έχει εκθέσει την δουλειά του σε μία ατομική έκθεση στην Αθήνα, σε μερικές ομαδικές εκθέσεις σε όλη την Ελλάδα και έχει συμμετέχει σε διεθνείς Art Fairs. Αυτή είναι η πρώτη ατομική έκθεση του στην Θεσσαλονίκη.
____________
Ο Αντώνης Σμυρνιός θα εκθέσει σειρά έργων του ζωγραφικων κολλάζ υπό τον τίτλο "Αποδοχή Κληρονομιάς" στον χώρο Project Room της Myrό Gallery, στην Θεσσαλονίκη, με ημερομηνία εγκαινίως Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2016 στις 20.00. Περισσότερες λεπτομέρειες για την έκθεση ΕΔΩ.