Αθήνα: 9 εικαστικές εκθέσεις που δεν θέλετε να χάσετε

Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2015 - Σε πείσμα της βαθιάς κρίσης αθηναϊκά μουσεία, και χώροι τέχνης ανοίγουν με ενδιαφέρουσες και σημαντικές εκθέσεις. Προτείνω να δείτε 9 από αυτές, όχι διότι δεν υπάρχουν και άλλες με μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά διότι κατά το είδος, το υφος και το θέμα είναι περισσότερο ενδιαφέρουσες και αποδίδουν μία άλλη οπτική γωνία, είτε στην ιστορία που οδήγησε στο παρόν  μας, είτε στις προοπτικές του αύριο.

Παρελθόν
Μου είναι δύσκολο να μην ξεκινήσω περιδιαβαίνοντας εικονικά -ελπίζω ακολουθώντας την υπόδειξη μου ότι εσείς θα το πράξετε πραγματικά- την έκθεση που παρουσιάζει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης από τις 22 Οκτωβρίου 2015 (και μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2016) "Numbers Are Prehistoric", με έργα ενός από τους πρωτεργάτες του καλλιτεχνικού κινήματος της Arte Povera, Mario Merz, σε συνδιοργάνωση του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ και του Fondazione Merz του Τορίνο. Ο τίτλος της έκθεσης μοιάζει να αναφωνεί “I numeri sono preistorici”, δηλαδή “numbers are prehistoric”, από το βιβλίο του Merz “I want to Make a Book Right Now” (1989), διότι για τον καλλιτέχνη οι αριθμοί προϋπήρχαν της ιστορίας και εξελίσσονται άρρηκτα συνδεδεμένοι με τις υπόλοιπες δυνάμεις του σύμπαντος. Μελετητής της ακολουθίας Fibonacci, ο καλλιτέχνης συνέλαβε στην πρακτική του κάθε έκφανση της φυσικής και ανθρώπινης δραστηριότητας με τους όρους αυτής της μαθηματικής ακολουθίας. Η έκθεση καταλαμβάνει το σύνολο των χώρων του Μουσείου και παρουσιάζει όλο το έργο του καλλιτέχνη μέσα από τις χαρακτηριστικότερες στιγμές του. Ώρες/Μέρες Λειτουργίας και λοιπές πληροφορίες ΕΔΩ.

Η έκθεση της Αικατερίνης Γεγησιάν στην Kalfayan των Αθηνών δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός του ενδιαφέροντος μας. Η έκθεση έχει τίτλο [in]visible territories και με αφετηρία την εν εξελίξει έρευνά της για έννοιες κληρονομιάς, κοινωνικών ερεθισμάτων, υπόστασης των φύλων και εθνικής ταυτότητας, η Γεγησιάν χρησιμοποιεί στο έργο της ένα τεράστιο έντυπο υλικό όπως φωτογραφικά λευκώματα και τουριστικούς οδηγούς των δεκαετιών 1960 με 1980. Η καλλιτέχνις είναι μια από τους συμμετέχοντες στο φετινό βραβευμένο με το Χρυσό Λέοντα Περίπτερο της Αρμενίας στην 56η Μπιενάλε της Βενετίας. Στην τρίτη ατομική της έκθεση στην γκαλερί , η Γεγησιάν εκθέτει μέρος της δουλειάς της από τη Βενετία με τίτλο A Small Guide to the Invisible Seas. Σας παραπέμπω στο άρθρο μας αναγγελίας της έκθεσης της, που παραθέτουμε αναλυτικά για την έκθεση και την εικαστικό, ΕΔΩ.

Παρόν
Η Cheapart (Ανδρέου Μεταξά 25, Αθήνα) οργανώνει μία έκθεση που απέχει από παλαιότερες διοργάνωσεις της, όχι μόνο με σημαντική αναβαθμιση του επιππεδου καλλιτεχνών που συμμετέχουν, αλλά εννοιολογικά και οργανωτικά. Πρόκειται για την έκθεση «Βανδαλισμός» που θα ανοίξει στις 2 Νοεμβρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου, 2015. Ο επιμελητής Νίκος Γιαβρόπουλος είναι της άποψης ότι ο όρος στην σύγχρονη εποχή έχει λάβει μια ευρύτερη διάσταση (έχει ο ίδιος βανδαλίσει τον εαυτό του) και δεν απευθύνεται μόνο στην καταστροφή καλλιτεχνικών έργων αλλά στην καταστροφή παραποίηση δημόσιας η ιδιωτικής περιουσίας γενικότερα. Ο όρος ανήκει πια στην ερμηνεία αυτού που τον χρησιμοποιεί, είτε αυτός είναι πολιτικός ή θρησκευτικός ηγέτης ή ακόμα και απλός πολίτης. Οι καλλιτέχνες της έκθεσης κλήθηκαν να γίνουν οι ίδιοι βάνδαλοι και να δημιουργήσουν έργα δίνοντας την δική τους ερμηνεία πάνω στο θέμα του βανδαλισμού. Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Κέλλυ Αθανασιάδου, Μαρία Αντωνάτου, Αντρέας Βούσουρας, Γιώργος Γεωργακόπουλος, Δημήτρης Γεωργακόπουλος, Νίκος Γιαβρόπουλος, Βάλια Γκούζια, Βάλια Δημοπούλου, Απόστολος Ζολωτάκης, Φωτεινή Καπίρη, Μπάμπης Καραλής, Γιάννης Καρδάσης, Γιώργος Λυντζέρης, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Άννα Μανέτα, Ελεάννα Μαρτίνου, Δημήτρης Μεράτζας, Ελένη Μυλωνά, Αντρέας Πασιάς, Μαρίνα Προβατίδου , Γιώργος Ράπτης, Γιώργος Στριφτάρης, Γιώργος Τσεριώνης, Μιχαήλ Τσιακουντής, Δημήτρης Χαλάτσης, GURAM Chachanidze.

Από την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου, το φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης Orange Water παρουσιάζει μια έκθεση Ελλήνων και Ολλανδών καλλιτεχνών με τίτλο «Τοπίο Μνήμης» στον χώρο "The Loft" στην οδό Καπνικαρέας στο κέντρο της πόλης. Στον βιομηχανικό χώρο που στεγάζεται πάνω από το Collage Bar Restaurant (Καπνικαρέας 3 & Ερμού, κέντρο Αθήνας). Στυο κείμενο της επιμέλειας διαβάζουμε «Πρόκειται για μια μεγάλη ομαδική εικαστική έκθεση Ολλανδών και Ελλήνων καλλιτεχνών, όλοι τους διακεκριμένοι και κάποιοι από αυτούς ακαδημαϊκοί, αντιπροσωπευτικό δείγμα της σύγχρονης εικαστικής σκηνής των δύο χωρών, που εκτείνεται από την αφαίρεση μέχρι τον ρεαλισμό. Η έκθεση πραγματεύεται την σχέση του βλέμματος αναφορικά με την ανάμνηση και την πραγματικότητα. Η μνήμη ως έννοια εμπεριέχει και την αμνησία είτε επιλεκτικά – με συνειδητή ή ασυνείδητη διαδικασία, είτε μέσω των προκαταλήψεων και των ιδεών που επηρεάζουν το φιλτράρισμα της πληροφορίας. Οι ταχύτατες εξελίξεις στη νευρολογία και τη χαρτογράφηση του εγκεφάλου έχουν αποκαλύψει συγκλονιστικές λεπτομέρειες σχετικά με τη λειτουργία της μνήμης. Το ανθρώπινο μάτι δεν είναι μόνο λήπτης της εξωτερικής εικόνας αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί και ως οθόνη προβολής εικόνων που προβάλλονται από τον εγκέφαλο. Έτσι ο κάθε άνθρωπος βλέπει και άρα αντιλαμβάνεται τον κόσμο με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Οι καλλιτέχνες στην παρούσα έκθεση καλούνται να πραγματευτούν τον υποκειμενικό χαρακτήρα της μνήμης χρησιμοποιώντας την ως δημιουργικό ερέθισμα στο έργο τους. Επεξεργάζονται το στοιχείο της μνήμης με τρόπο ιστορικό, πολιτικό, μυθολογικό, ονειρικό, ψυχεδελικό, θρησκευτικό. Παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής, γλυπτά και εγκαταστάσεις με τη χρήση μεικτών τεχνικών, ψηφιακών μέσων και conceptual art». Το φεστιβάλ έτυχες ευμενών σχολίων όσων το επισκέφτηκα πέρυσι στην Πάρο και στην Κρήτη όπου έλαβε χώρα, και ο χαρισματικός βιομηχανικός χώρος του Loft συμβάλει στο αποτέλεσμα. Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 6 Νοεμβρίου, η είσοδος είναι ελεύθερη και οι ώρες λειτουργίας: Κάθε μέρα 10:00-23:00.

Ο Μελάνυθρος   

Στον χώρο τέχνης Μελάνυθρος  εγκαινιάστηκε την περασμένη εβδομάδα η πρώτη ατομική έκθεση γλυπτικής της Νατάσας Χελιώτη με τίτλο «Ένα Είναι το Όλο» που δεν στερείται ενδιαφέροντος. H έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Νοεμβρίου 2015 και ανατέμνει την έννοια της μονάδας κατά το κοινωνικό, ιστορικό, πολιτικό, υπαρξιακό και προπάντων ανθρώπινο νόημα της. Αν και η δημιουργός είναι πρωτοεμφανιζόμενη, η έκθεση αξίζει της προσοχής σας, όπως άλλωστε οι περισσότερες εκθέσεις που έχει φιλοξενήσει τα 3 τελευταία χρόνια ο εν λόγω χώρος. Ώρες Λειτουργίας: Τρι – Παρ 17:30 – 21:00 | Σαβ 11:00 – 14:30 Διεύθυνση: Ζάππα 4, 11635 Καλλιμάρμαρο T +30 2103636904 | F +30 2106236976 www.melanithros.gr.

Μία υπαρκτή και δεδομένη δυστοπία είναι αυτή που παρουσιάζει  ο εικαστικός Κωνσταντίνος Έσσλιν στην δεύτερη ατομική του έκθεση σε επιμέλεια της Ίριδας Κρητικού, στην Genesis Gallery (Χάρητος 35, Κολωνάκι). Η έκθεση διαρκεί μέχρι τις 14 Νοεμβριου 2015 και περιλαμβάνει 17 έργα μέσα από τα οποία ο καλλιτέχνης καταθέτει τον προβληματισμό του για τα παιδιά που μεγαλώνουν στις εμπόλεμες ζώνες απανταχού του σύγχρονου κόσμου.  Η έκθεση δρα ως συνδετικός χώρος ετερόκλητων στοιχείων, μιλώντας για μικρές εστίες φωτός καταμεσής της καταστροφής μέσω της σύγκρουσης και ταυτόχρονης συνύπαρξης ισχυρά αντίθετων εικόνων επάνω στον καμβά, αισιόδοξες στιγμές από την καθημερινή ζωή των παιδιών που ζουν και μεγαλώνουν σε χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, η Σομαλία ή η Λωρίδα της Γάζας.

Οι εικαστικοί Αμήλια Παπαγεωργίου και Βίβιαν Χαλκίδη επίσης ιστορούν τις Σύγχρονες Δυστοπίες σε μια ενδιαφέρουσα έκθεση στον Τεχνοχώρο (Λεμπέση 4 & Μακρυγιάννη, Αθήνα, www.technohoros.org) ως 7 Νοεμβρίου 2015. Η Ελβετίδα εικαστικός Αμήλια Παπαγεωργίου σημειώνει: «Το έργο μου εστιάζει στο αόρατο, στα συναισθηματικά αποτυπώματα που η ζωή αφήνει στο υποσυνείδητό μας. Ο στόχος μου είναι να απεικονίσω το συναίσθημα που προκαλείται από την εμπειρία περισσότερο από την ίδια την εμπειρία. Μετουσιώνω αυτά τα συναισθήματα σε εικόνες στη προσπάθεια να ορίσω το αξιοθαύμαστο, την σκληρότητα και τον παραλογισμό της ύπαρξης μας. Ο καμβάς είναι η σκηνή μου, το ανθρώπινο σώμα, το οποίο αναλύω και μεταμορφώνω επίμονα για να ανακαλύψω την ψυχή και την ουσία του, είναι το μέσον μου. Τα συναισθήματα γίνονται οντότητες και το καθένα αφηγείται τη δική του ιστορία. Ενώ συνήθως αυτοσχεδιάζω, έναυσμα μπορεί να αποτελέσει ένα συγκεκριμένο γεγονός, μια εικόνα, ένα σκίτσο ή ακόμα και ένα μουσικό έργο. Καθώς η εικόνα εξελίσσεται, αναδύεται μια ιστορία, και η σχέση με την πρωταρχική ιδέα μπορεί να χαθεί. Κάθε πίνακας γίνεται ταξίδι, περιπέτεια, διάλογος, και πεδίο μάχης».  Όπως αναφέρει η Βίβιαν Χαλκίδη: «Σύγχρονες δυστοπίες, δυσοίωνοι κόσμοι από τους οποίους οι άνθρωποι επιζητούν ν’ αποδράσουν. Κορμιά ακέφαλα, ακρωτηριασμένα, παραμορφωμένα, παραπαίουν σ' έναν κόσμο τεχνητό, αποστειρωμένο, αποκομμένο από τα πραγματικά θέλω, τις πανανθρώπινες αξίες, τη ζωή. Σ' ένα περιβάλλον ατελές, επίσης ατελή κορμιά, ασθενικά, φαινομενικά απτά αλλά στην ουσία άυλα, στέκονται μόνα ή στοιβαγμένα στο παράλογο της ανθρώπινης πορείας, της υλικής και πνευματικής καταστροφής. Οι εκφάνσεις της δυστοπίας του σήμερα, βρίσκονται σε όλα τα επίπεδα, η ψυχική βία που ασκείται στο άτομο από το ίδιο του το περιβάλλον, οδηγεί σταδιακά στην αποδόμηση της προσωπικότητάς του, με αποτέλεσμα την επαναλαμβανόμενη συναίνεσή του, δίχως την παραμικρή αντίδραση σε οποιαδήποτε δυσμενή επιβολή ζωτικής σημασίας. Την υπαρκτή αυτή αποδόμηση της προσωπικότητας, του πνεύματος, των ουσιαστικών αναγκών, ακολουθεί φυσικά μια νοητή αποδόμηση του σώματος, της ύλης». Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση θα βρείτε στο άρθρο μας που την ανήγγειλε ΕΔΩ.

Η Αίθουσα Τέχνης Καππάτος (Αθηνάς 12, Μοναστηράκι, 2ος όροφος,) παρουσιάζει μέχρι 28 Νοεμβρίου 2015 την ατομική έκθεση του Γιώργου Παπαφίγκου  «Reality of Paradox» θα παρουσιάσει τα νέα του ζωγραφικά και γλυπτικά έργα σε μικτή τεχνική, εξερευνώντας τον κόσμο που δημιούργησε ο καλλιτέχνης, ένα κόσμο κάθε άλλο παρά ρεαλιστικό. Ο ίδιος προσκαλεί τον θεατή να διεισδύσει στο έργο του μέσα από παράδοξα, παράξενα τοπία μέσα στα οποία θα νιώσει οικειότητα. Αυτό συμβαίνει διότι η τέχνη του πραγματεύεται τα κεντρικά θέματα, συνειδητά και υποσυνείδητα, που απασχολούν την ανθρώπινη σκέψη και ζωή, όπως η γονιμότητα, το σεξ, ο θάνατος, ο χρόνος, η αγωνία, η πίστη, μέσα από μια προσέγγιση που είναι ταυτόχρονα πνευματική και σατυρική. Ο Γιώργος Παπαφίγκος έχει παρουσιάσει το έργο του σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη. Ωράριο Λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 10:30 – 18:30 & Σάββατο 10:30 – 16:00.

Από το παρελθόν για το μέλλον
Ξεχωριστή περίπτωση είναι αυτή της έκθεσης "Unpacking Minimalism", η οποία παρουσιάζεται από τον φορέα διαχείρισης της Συλλογής Γιώργου Οικονόμου (Λεωφ. Κηφισίας 80, Μαρούσι, Μέρες / Ώρες: Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00 - 18.00). Η έκθεση, την οποία επιμελείται ο Mark Godfrey, παρουσιάζει από την περασμένη εβδομάδα και μέχρι τον Απρίλιο του 2016  κατασκευές, εγκαταστάσεις και γλυπτά των Dan Flavin, Isa Genzken, Robert Gober, Roni Horn, Rashid Johnson, Donald Judd, Agnes Martin, John McCracken, Nikolai Mikhailovich Suetin, σε μια απόπειρα να αποδώσει ένα διαφοροποιημένο αφήγημα για το Μινιμαλισμό, παραθέτοντας διαφορετικές απόψεις, τοποθεσίες και χρονικές περιόδους.

-Πάρης Καπράλος