TΟ Κρατικό Ρωσικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1895 στην Αγία Πετρούπολη με διάταγμα του Αυτοκράτορα Νικολάου Β΄. Το πρώτο Κρατικό Μουσείο της ρωσικής τέχνης άνοιξε επισήμως τις πόρτες του στο κοινό στις 7 Μαρτίου 1898. Το 1992, ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας υπέγραψε διάταγμα αναγνωρίζοντας το Μουσείο ως ένα ξεχωριστό αντικείμενο της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Το Ρωσικό Μουσείο έχει πραγματοποιήσει την ανοικοδόμηση και την αποκατάσταση όλων των κτιρίων που του αποδόθηκαν και ορίζει την επίβλεψη του αναπτυξιακού σχεδίου, δίνοντας έμφαση κυρίως στις ιστορικές ιδιαιτερότητες, βάσει του πολυσύνθετου προγράμματος “Αναγέννηση” του 1999. Σε όλη την ιστορία λειτουργίας των μουσείων τέχνης της Ρωσίας, το Ρωσικό Μουσείο είναι το μόνο που μπορεί να υποστηρίξει ένα τόσο μεγαλόπνοο και διαφορετικό σχέδιο περίπλοκης αποκατάστασης των αρχιτεκτονικών μνημείων, βασιζόμενο σε εμβριθή, ακαδημαϊκή και ιστορική έρευνα. Δημιουργήθηκε έτσι, στις αρχές του 21ου αιώνα, ένα μοναδικό μουσειακό συγκρότημα στο ιστορικό κέντρο της Αγίας Πετρούπολης. Επιτρέπει στους επισκέπτες να ανακαλύψουν τόσο την ανάπτυξη της ρωσικής τέχνης, όσο και να γνωρίσουν τα 300 χρόνια της ρωσικής αρχιτεκτονικής και της κηπουρικής τοπίου της Αγίας Πετρούπολης. Η συνολική έκταση του Μουσείου ανέρχεται στα 30,2 εκτάρια και η συλλογή του αριθμεί περίπου 400,000 εκθέματα. Το Ρωσικό Μουσείο είναι ένα αναγνωρισμένο ερευνητικό ινστιτούτο, ένα δημοφιλές κέντρο παλινόρθωσης και ένα από τα πιο επιφανή κέντρα πολιτιστικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων της Ρωσίας.
Από το 2003 το Κρατικό Ρωσικό Μουσείο υλοποιεί με επιτυχία το έργο της δημιουργίας των Κέντρων «Ρωσικό Μουσείο: Ψηφιακό Παράρτημα». Το «Ρωσικό Μουσείο: Ψηφιακό Παράρτημα» είναι ένα Πληροφοριακό-Εκπαιδευτικό Κέντρο οργανωμένο βάσει των ακαδημαϊκών, εκπαιδευτικών και μεθοδολογικών ερευνών από τους ειδικούς του μουσείου, το οποίο χρησιμοποιεί σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορικής στις δραστηριότητές του.
Η ίδρυση του Πληροφοριακού - Εκπαιδευτικού Κέντρου «Ρωσικό Μουσείο: ψηφιακό παράρτημα», που δημιουργήθηκε στο περιστύλιο του κινηματοθεάτρου «Αριστοτέλειον», στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών στην Θεσσαλονίκη έγινε το 2009, και ενεργεί στις κατευθύνσεις της διάδοσης της ρωσικής γλώσσας, λογοτεχνίας και τέχνης, σε μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικούς, καθώς και στη διεύρυνση των πολιτισμικών, μορφωτικών και επιστημονικών επαφών μεταξύ πολιτών και φορέων της Ελλάδας και της Ρωσίας και του Ψηφιακού Παραρτήματος του Ρωσικού Μουσείου.
Τα ψηφιακά πολυμέσα παρουσιάζονται με τις ακόλουθες ενότητες:
ΡΩΣΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ & ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΤΟΥ
Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει προγράμματα και ταινίες πολυμέσων, που αντιπροσωπεύουν το Ρωσικό Μουσείο στο σύνολό του: την ιστορία της δημιουργίας και της διαμόρφωσης των συλλογών, την περιγραφή τους, τους συλλέκτες, την ιστορία των παλατιών και των πάρκων του μουσειακού συγκροτήματος, το εσωτερικό των αιθουσών των μονίμων εκθεμάτων. Τα προγράμματα αυτά είναι τα ακόλουθα: «100 χρόνια του Ρωσικού Μουσείου», «Κρατικό Ρωσικό Μουσείο: η 300-επέτειος της Αγίας Πετρούπολης», «Κρατικό Ρωσικό Μουσείο. Ηλεκτρονικό Άλμπουμ», «Ο Ψηφιακός Κόσμος του Ρωσικού Μουσείου», «Κρατικό Ρωσικό Μουσείο - ψηφιακή ξενάγηση».
ΤΕΧΝΗ & ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει προγράμματα και ταινίες με ιστορικά και θρησκευτικά θέματα. Μέσω προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών ο θεατής γνωρίζει το έργο της κοσμικής και εκκλησιαστικής τέχνης, τελετουργικά αντικείμενα και παρακολουθεί ντοκιμαντέρ για την ιστορία της κατασκευής των ναών. Οι ψηφιακές ξεναγήσεις που μπορεί να απολαύσει ο θεατής είναι:
«Ο Ιησούς Χριστός στη χριστιανική τέχνη και τον πολιτισμό XIV - ΧΧ αιώνα», «Ρωσικά μοναστήρια. Τέχνη και Παράδοση», «Θρησκευτική Πετρούπολη», «Άγιος Νικόλαος - προστάτης των αγροτών. Άγιος Νικόλαος ο Μυροβλύτης στα έργα του XΙΙ -ХΙХ αιώνα από τη συλλογή του Κρατικού Ρωσικού Μουσείου», «Ψηφιακή ξενάγηση: Από την περίοδο της αγιογραφίας μέχρι την πρωτοπορία (avant-garde)».
ΖΩΓΡΑΦΟΙ
Σ’ αυτή την ενότητα περιλαμβάνονται τα προγράμματα που αποκαλύπτουν τη ζωή και το έργο των μεγάλων καλλιτεχνών της Ρωσίας, παρουσιάζοντας το σύνολο της καλλιτεχνικής κληρονομιάς τους, από τις συλλογές του Ρωσικού Μουσείου, αλλά και από άλλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές. Οι ψηφιακές ξεναγήσεις που μπορεί να απολαύσει ο θεατής είναι:
«Ιβάν Κωνσταντίνοβιτς Αϊβαζόβσκι», «Κάρλ Παύλοβιτς Μπριουλλόβ. Στην επέτειο των 200 χρόνων από τη γέννησή του», «Αλεξέι Κοντρατίεβιτς Σαυράσοβ», «Ναταλία Γκοντσάροβα: χρόνια στη Ρωσία», «Μπορίς Μιχάηλοβιτς Κουστόντιεβ», «Καζιμίρ Μαλέβιτς στο Ρωσικό Μουσείο», «Πάβελ Μανσούροβ», «Αδέλφια Βασνετσόβ, Βίκτορ και Απολλινάρις», «Μιχαήλ Βρούμπελ από τις συλλογές του Ρωσικού Μουσείου», «Βαλεντίν Σερόβ. Ζωγραφική, σχέδιο από τις συλλογές του Ρωσικού Μουσείου», «Βλαντιμίρ Τάτλιν. Μνημείο της III Διεθνούς».
ΕΝΩΣΕΙΣ & ΣΤΥΛ
Καλλιτεχνικές ενώσεις, εκδηλώσεις των διαφόρων κατευθύνσεων του στυλ, ιδιαιτερότητες των συγχωνεύσεων των διαφόρων κατευθύνσεων ζωγραφικού στυλ - όλα αυτά είναι το αντικείμενο μελέτης και παρουσίασης του ψηφιακού υλικού στην ενότητα: «Ενώσεις και στυλ». «Κόσμος της Τέχνης, το Μουσείο Ζωγραφικής Τέχνης», «Ιμπρεσιονισμός στη Ρωσία», «Ρωσικός Φουτουρισμός και Δαβίδ Μπουρλιούκ, πατέρας του ρωσικού Φουτουρισμού», «Χρυσή εποχή του ΄60».
ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΟΣ
Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει προγράμματα για την ιστορία της δημιουργίας και την ερμηνεία του περιεχομένου ενός αριστουργήματος από τη συλλογή του Μουσείου. Τα προγράμματα έχουν στοιχεία της ιστορικής ανασυγκρότησης, εξήγηση των λεπτομερειών, σε βάθος ανάλυση του έργου. «M - Φ. Κβαντάλ. Ενθρόνιση του Παύλου Ά και της Μαρίας Φεοντόροβνα», «Κ. Μπριουλλόβ. Τελευταία ημέρα της Πομπηίας», «Ιλιά Ρέπιν. Επίσημη συνεδρίαση του Κρατικού Συμβουλίου».
ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
Η ενότητα περιλαμβάνει τα προγράμματα που έχουν δημιουργηθεί για τις εκθέσεις του Μουσείου, δίνοντας έτσι στους θεατές την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τα έργα, τα οποία συχνά βρίσκονται αποθηκευμένα. Έτσι διευρύνει και εμβαθύνει την κατανόηση της συλλογής του μουσείου και της κληρονομιάς των καλλιτεχνών. «Μουσείο του Λουδοβίκου στο Ρωσικό Μουσείο», «Εργαστήριο Τέχνης. Μουσείο του Λουδοβίκου στο Ρωσικό Μουσείο», «Ρωσικό πορτρέτο του εικοστού αιώνα», «Τρεις αιώνες της Ρωσικής Τέχνης», «Παιχνίδι και πάθος στις Ρωσικές Καλές Τέχνες», «Δρόμος για τη Νίκη».
ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ, Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
Κατά τη διάρκεια των 300 χρόνων ιστορίας της Αγίας Πετρούπολης, πολλά κτίρια και πάρκα έχουν αλλάξει ιδιοκτήτες. Προηγουμένως πολλά από αυτά ανήκαν σε ιδιώτες, τώρα είναι περιουσία των μουσείων. Τα τελευταία 20 χρόνια ήταν για το Ρωσικό Μουσείο περίοδος ανακατασκευής πολλών αστικών κτιρίων που συνθέτουν την πολιτιστική και ιστορική «χρυσή παρακαταθήκη» της πόλης. Το ίδιο το Μουσείο έχει μετατραπεί σε μουσειακό συγκρότημα αποτελούμενο από πέντε παλάτια και δύο πάρκα. Σε αυτή την ενότητα αποκαλύπτεται, μέσω ταινιών και διαδραστικών προγραμμάτων, ο σχηματισμός και η ανάπτυξη αυτών των κτιρίων πολιτιστικής κληρονομιάς στο πέρασμα του χρόνου. «Ιστορία των παλατιών του Ρωσικού Μουσείου», «Παλάτια του Ρωσικού Μουσείου: μια εικονική βόλτα με τον Αλέξανδρο Γ΄», «Αγία Πετρούπολη. Πορτρέτο της πόλης και των κατοίκων της», «Ιστορία του Κάστρου του Αγίου Μιχαήλ», «Το εσωτερικό του Κάστρου του Αγίου Μιχαήλ, Η Ιστορία της αποκατάστασης του Κάστρου του Αγίου Μιχαήλ», «Κάστρο του Αγίου Μιχαήλ: το πραγματικό και το ψηφιακό», «Αρχιτεκτονική αυτοπροσωπογραφία του Παύλου Ά», «Μετά Παύλου Ά», «Παύλος Ά: δολοφονία του στις 11 Μαρτίου 1801», «Μαρμάρινο Παλάτι», «Φημισμένοι εσωτερικοί χώροι. Λευκή Αίθουσα: Ιστορία και Αποκατάσταση», «Αναγέννηση των Θερινών Κήπων».
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει μια επιλογή από διαδραστικά προγράμματα και ταινίες εκπαιδευτικού χαρακτήρα με θέμα τη μουσειακή παιδαγωγική, την ιστορία της τέχνης και τη θεωρία της ιστορίας της τέχνης. Τα προγράμματα αυτά είναι: «Χρώμα στη Ζωγραφική», «Ρωσικό Μουσείο: ζωγραφική», «Γλώσσα της Ζωγραφικής», «Κατηγορίες της ζωγραφικής», «Ο Ζωγράφος και Ο Κόσμος», «Ήρθες στο μουσείο», «Η Γέννηση των πινάκων. Από το ποζάρισμα στην καλλιτεχνική εικόνα», «Γέννηση του πίνακα. Μελέτη. Σκαρίφημα. Σύνθεση», «Γέννηση του πίνακα. Από την ιδέα μέχρι την πραγματοποίηση», «Πώς να κοιτάζετε τον πίνακα», «Σχέδιο», «Ακουαρέλα», «Τοπίο», «Νεκρή Φύση», «Πορτρέτο», «Πορτρέτο. Ζωγράφος και χρόνος», «Λαϊκή Τέχνη», «Γλυπτική», «Χαρακτική».