Saturday 23 February 2013

Θανάσης Πάλλας: Ο εικαστικός δανείζει τα μάτια του στον κόσμο



AN καθοριστικός παράγοντας ευτυχίας του ανθρώπου είναι να επιτυγχάνει τους στόχους του, τότε ο Επίκουρος καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ και γνωστός εικαστικός καλλιτέχνης Θανάσης Πάλλας θα πρέπει εκτός από επιτυχημένος δημιουργός να είναι και ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Διαγράφοντας μια σημαντική πορεία που ξεκίνησε σε καιρούς στείρους καλλιτεχνικά, ο Θανάσης Πάλλας μοιράζεται μαζί μας στη συνέντευξη που μας παραχώρησε τα σημαντικότερα βήματα της πορείας του, τις σκέψεις του και τα “μυστικά” της τέχνης του.

Συνέντευξη στον Πάρη Καπράλο

Πως ήταν το εικαστικό τοπίο όταν ξεκίνησε για εσάς το ταξίδι στη Τέχνη;
Ζωγράφιζα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου και όπως παραδέχθηκαν οι γονείς μου από μικρό παιδί ήθελα να γίνω εικαστικός καλλιτέχνης, ήθελα να γίνω “λασπάς“. Ξεκίνησα να ασχολούμαι συνειδητά με την τέχνη έφηβος, και οι πρώτες συμμετοχές μου σε εκθέσεις -στο πολιτιστικό κέντρο Καλαμαριάς τότε- μας άφηναν μικτές εντυπώσεις: Αντιμετωπιζόμασταν ως περίεργοι κουλτουριάρηδες. Στη Θεσσαλονίκη, εκείνη την εποχή, υπήρχαν μόλις τρεις γκαλερί: Κοχλίας, Πανσέληνος και Ειρμός. Μουσεία δεν υπήρχαν, οι δάσκαλοι μας δε μπορούσαν να λειτουργήσουν ως εικαστικά πρότυπα γιατί, ή δεν ξέραμε τη δουλειά τους...ή δεν υπήρχαν συγκρίσιμα μεγέθη, ... Κάποιοι συλλέγαμε πληροφορίες με δική μας πρωτοβουλία, αλλά η συνεισφορά του δημοσίου ήταν μηδέν. Σχεδίαζα, ζωγράφιζα, κατασκεύαζα, και έπαιζα μουσική. Ακριβώς όμως όπως συνέβαινε σε πολλές ελληνικές οικογένειες, υπήρξε “αντίσταση” από την οικογένεια μου ως προς το αντικείμενο που επιδίωκα να σπουδάσω, με το σκεπτικό πως ήταν μια προοπτική όχι ιδιαίτερα ασφαλής για τη πορεία της προσωπικότητάς μου, αντίληψη που αφορούσε το σύνολο του καλλιτεχνικού χώρου. Ο συμβιβασμός που επετεύχθη αρχικά ήταν η σχολή “γραφικών τεχνών”, ο μέσος όρος μεταξύ των επιθυμιών των γονιών μου που ήθελαν να γίνω Πολιτικός Μηχανικός και των επιλογών μου, που παρέμεναν συνεπείς από την εποχή της εφηβείας μου προς τη Καλλιτεχνική Δημιουργία.

Είχατε εξ αρχής συγκεκριμένη κλίση προς κάποια συγκεκριμένη εικαστική τεχνική;
Δε με ενδιέφερε μια μονομερής ενασχόληση με κάποια συγκεκριμένη εικαστική τεχνική. Εκ των πραγμάτων, σχεδίαζα, κατασκεύαζα μη χρηστικά αντικείμενα που διαπραγματευόταν τον Χώρο και ζωγράφιζα. Αντιλαμβανόμουν τις κατασκευές ως γλυπτική διαδικασία, μόνο που βρισκόμουν σ' ένα κοινωνικό, και καλλιτεχνικό σύστημα που είχε μια διαφορετική άποψη για το τι μπορεί να σημαίνει γλυπτική.

Από ποιους εκ των δασκάλων σας αντλήσατε τις σημαντικότερες επιρροές στην Ελλάδα;
Ο Γιώργος Παραλής που μου έδειξε τις βασικές αρχές του ελεύθερου σχεδίου στη Χαλκιδική, τα καλοκαίρια στην Άθυτο, ο Ανδρέας Ζαμπέτογλου μου δίδαξε σχέδιο απο μοντέλο στην Καλαμαριά, ο Γιώργος Χαρβαλιάς χρώμα στα ΤΕΙ της Αθήνας, ενώ δεν θα μπορούσα να παραλείψω να αναφερθώ στον Δημήτρη Κοντό που ευτύχισα να έχω για 5 χρόνια καθηγητή στην Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.

Υπήρξε κάποιο καθοριστικό γεγονός στα πρώτα βήματα της πορείας σας τότε στη Θεσσαλονίκη;
Ναι, η συμμετοχή μου στην Β' Biennale των Νέων Καλλιτεχνών, το 1986 στην Θεσσαλονίκη, όπου παρουσίασα μια σειρά από ζωγραφικές-γλυπτικές συνθέσεις των οποίων το κύριο χαρακτηριστικό ήταν οι χειρονομιακές εκτινάξεις έγχρωμων γραφών επάνω σε ανάγλυφα-τρισδιάστατα γλυπτικά τελάρα από πολυεστέρα. Ήταν η αρχή ενός συνδυασμού της “κατασκευής“ και της “χειρονομίας“, ήταν ένα καθοριστικό σημείο.Εξίσου ή περισσότερο σημαντικές ήταν οι σπουδές γλυπτικής στη τάξη του F. E. Walther στην Καλών Τεχνών του Αμβούργου, όπου ανακάλυψα ότι στη τέχνη υπάρχει πάντα ένα εννοιολογικό πλαίσιο μέσα από το οποίο προκύπτουν εικαστικές προτάσεις. Βεβαίως, όταν επέστρεψα στην Ελλάδα συνάντησα ένα πιο συντηρητικό περιβάλλον, όπου η εννοοιολογική τέχνη, αν δεν αποτελούσε την Terra incognita, σίγουρα υπήρξε ένα αμφισβητούμενο πεδίο.

Ανατρέχοντας κάποιος στο βιογραφικό σας εντυπωσιάζεται από τη ποικιλία των αντικειμένων στα οποία εντρυφήσατε στη διάρκεια των σπουδών σας. Για παράδειγμα, πως συνδυάζετε τη γλυπτική με το Multimedia Computing;
Στη διάρκεια των σπουδών γλυπτικής μου στη τάξη του F. E. Walther στο Αμβούργο, διαπίστωσα ότι υπήρχε πλέον όντως η δυνατότητα να εντάξω τις νέες τεχνολογίες με τις οποίες φλέρταρα από την εφηβική ακόμα ηλικία μου. Συγκεκριμένα μου δόθηκε η ευκαιρία να εντρυφήσω και στα Ψηφιακά Μέσα στη σχολή Καλών Τεχνών του Αμβούργου, ώστε να επιτύχω αποτελέσματα που δεν θα μπορούσα να επιτύχω με συμβατικά τεχνικά μέσα.

Τι σας ώθησε να συνεχίσετε τις σπουδές σας επί μακρόν;
Η εσωτερική ανάγκη μου να χρησιμοποιήσω το λεξιλόγιο πολλών διαφορετικών τεχνικών από τις εικαστικές τέχνες, γιατί δεν μπορούσα να ορίσω τη δουλειά μου ως ζωγραφική ή γλυπτική: απαιτούσε άλλου είδους επεξεργασία από την καθιερωμένη.

Πως οδηγηθήκατε στην επιλογή να σπουδάσετε και ιστορία της Τέχνης κατόπιν της υπόλοιπης πορείας των σπουδών σας;
Πιστεύω ότι η καλλιτεχνική διαδικασία που καταλήγει στη δημιουργία ενός έργου, αποτελεί στη πραγματικότητα μία διεργασία επαναδιαπραγματεύσιμης ενδοσκόπησης. Η καλλιτεχνική διαδικασία -ως τέτοια- προκύπτει μέσα από μία καλλιτεχνική μεθοδολογία. Η Τέχνη όμως είναι ένα πεδίο έρευνας καλλιτεχνών και επιστημόνων, ενώ η πιο συναφής επιστημονική μεθοδολογία για τη τέχνη, είναι για μένα η ιστορία της τέχνης. Αναζήτησα και τα εργαλεία του επιστήμονα για τη καλλιτεχνική μου μεθοδολογία.

Που σας οδήγησε αυτή η προσέγγιση;
Στην Ερευνά μου είχα ξεκινήσει αρχικά, από το ενδιαφέρον για τις συνθήκες μέσα στις οποίες λειτουργεί το καθεαυτό αντικείμενο, επειδή αυτές είναι και οι πλέον μη προσωπικές επιλογές του καλλιτέχνη - πέρα από την επιλογή ενός συγκεκριμένου αντικειμένου - και δεν εξαρτώνται απόλυτα από τον καλλιτέχνη. Ήταν επόμενο να οδηγηθώ στη συνέχεια, στο ενδιαφέρον για τη μορφή των σχέσεων του καλλιτέχνη με το αντικείμενο, επειδή η μορφή που παίρνουν αυτές οι σχέσεις είναι συνάρτηση των συνθηκών, τόσο αυτών που οδήγησαν στην δημιουργία του αντικειμένου, όσο όμως και αυτών που οδήγησαν τον καλλιτέχνη να το επιλέξει. Ένα τρίτο στοιχείο που παρεμβαίνει είναι ο θεατής και η πιθανή ταύτισή του με τον καλλιτέχνη, δηλαδή ο συσχετισμός του αντικειμένου, του καλλιτέχνη- θεατή, καθώς και των συνθηκών μέσα στις οποίες όλοι λειτουργούν. Οι μορφές (οι συσχετισμοί, οι εικόνες, τα οργανωτικά σχήματα που προκύπτουν) δεν θα μπορούσαν παρά να έχουν τότε, μια λογική οργάνωση, πρόσφορη για Εικαστικό παιχνίδι-Εργο.

Ποιός είναι ο πυρήνας της έρευνας σας;
Ο πυρήνας της έρευνας κάθε εικαστικού καλλιτέχνη είναι η παρατήρηση και αυτός είναι τελικά και ο ρόλος του θεατή, του παρατηρητή και σε μεγαλύτερο βαθμό του ιδιοκτήτη ενός έργου. Όταν το έργο αλλάξει χέρια, δίνει στο νέο του ιδιοκτήτη τη δυνατότητα να βλέπει τον κόσμο με τα μάτια του δημιουργού του έργου. Ο καλλιτέχνης μέσω της παρουσίασης και πώλησης του έργου, διαθέτει στο κοινό του, στο νέο ιδιοκτήτη του Εργου, την ματιά του, τον τρόπο αντιμετώπισης του κόσμου.

Πως εντάσσεται σ' αυτή τη πορεία ο ρόλος του καθηγητή;
Η άποψη που πρεσβεύω είναι “ Όσο πιο πολλές διαφορετικές απόψεις του κόσμου διαθέτουμε, τόσο πιο πλούσιος καθίσταται και αυτός καθαυτός ο κόσμος” και αυτή η άποψή μου καθοδηγεί την διδακτική μου προσέγγιση. Βασικό στοιχεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι ο αυτοπροσδιορισμός. Ενθαρρύνω λοιπόν τους φοιτητές να προβούν σε μια αυστηρά προσωπική Καλλιτεχνική Ερευνα και Εικαστική διατύπωση -χωρίς να απορρίπτουν ή να αποσιωπούν τα δάνεια- γιατί η βασική απαίτηση από τον εαυτό μου,αλλά και από τον καθέναν, είναι η αυτοπαρατήρηση και η ανάπτυξη ενός Προσωπικού Εικαστικού συστήματος.

Από τις απαντήσεις σας συνάγει κανείς ότι δίνετε μεγάλο βάρος στην έννοια της διάδραστικότητας...
Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα ο ο ρόλος του καλλιτέχνη-θεατή, του παρατηρητή. Ο θεατής, η παρατήρηση και κατά συνέπεια η αυτοπαρατήρηση είναι ο πυρήνας των εικαστικών μου πειραμάτων. Στις διαδραστικές εγκαταστάσεις μου ο θεατής γίνεται μέσω της κίνησης του στον χώρο ο σκηνοθέτης των οπτικών συμβάντων που εξελίσσονται μπροστά του, με τη χρήση ψηφιακών προβολών. Στα διαδραστικά συστήματα αυτά χρησιμοποιώ τεχνικές που εκτείνονται από τον τομέα των πιο συμβατικών τεχνικών ψηφιακής επεξεργασίας κινούμενης εικόνας και video, έως και τις πιο υβριδικές τεχνολογίες από τον τομέα της ηλεκτρονικής παρακολούθησης. Οι προθέσεις μου δεν είναι απαραίτητα να παρουσιάσω μια κλασική, εικαστική εγκατάσταση, ούτε να κολακέψω το θεατή με προκλητικά, βαρετά ή καλαίσθητα Clips μιας VideoArt παρουσίασης, αλλά να δημιουργήσω τις ικανές και αναγκαίες συνθήκες, ώστε να συνειδητοποιήσει ο Θεατής, ότι είναι το κέντρο των συμβάντων.

Πως εντάσσονται στο σύνολο της δημιουργικής σας παραγωγής τα έργα σας που φιλοξενεί στην τρέχουσα έκθεση η γκαλερί Myrό;
Ορισμένα είναι σχέδια στα οποία κυριαρχεί η αντιπαράθεση πυκνώσεων και αραιώσεων κηλίδων, γραμμών, σημείων, καθώς και εκτινάξεις χειρονομιών–γραφών, από ένα κεντρικό σημείο προς τη περιφέρεια των συνθέσεων. Σε κάποια άλλα έργα, βρίσκεται ο πυρήνας της πρόσφατης παραγωγής μου, το σκεπτικό της εκ των προτέρων επεξεργασίας των συνθηκών που μπορούν να οδηγήσουν σε ένα έργο, πριν από την πραγμάτωση του έργου, μόνο που σ' αυτά τα έργα που εκτίθενται, η αναζήτηση των μορφών δεν εμπεριέχει μία προκαθορισμένη και προπαρασκευαστική αντίληψη.



Browse by keyword / Βρείτε αυτό που ψάχνετε

Activism Amfissa An Athenian Outsider Andros Animation & Comics Antiparos Art Fairs Art Therapy ArtMarket Athens Auctions Audio/Video Australia Awards Books&Manuscripts Call for entries & Competitions Ciné qua non Cinema Collage Collectives Columnists: www treasures Commentary & Documentation Conferences CulturalContent/Tourism Cyprus DESIGN Digital Art DJs Documentary EDITO ElefsisCultureCapital ENGLISH Fashion Festivals & Biennales Florina Fundraising Gastronomy Halkida Iconography Ioannina Jewllery Lesvos LGBTQI+ Lifestyle London Calling Loutraki Multimedia & Installations Art Museums Myconos Naxos News Opera Party Performance Printmaking Projects Restoration/Συντήρηση Rethymnon Retrospective Sculpture & Ceramics Shqipëri Sikinos StreetArt Symposiums Syros Tattoo Teri Paschos textileArt Thessaloniki US Venue Virtual Watercolor whoISwho Workshops & Masterclasses Αγρίνιο Αίγινα Αίγιο Αλεξανδρούπολη ΑΝΑΦΗ ΑνδριανήΤζίμα Άνδρος ΑΝΤΙΚΑ Αντίπαρος Απόψεις ΑΠΟΨΗ Άργος Αρχαιολογία Αρχιτεκτονική Βέροια Βόλος Γειτονιές Δελφοί ΔΗΜΗΤΡΙΑ Δημοπρασίες Διαλέξεις/ΔημόσιεςΣυζητήσεις Δίον-Λιτόχωρο Δράμα Έβρος Εγκαίνια Έδεσσα Ειδικά Θέματα ΕικαστικέςΔράσεις Εκδηλώσεις Εκθέσεις Εκπαίδευση ΕΛΕΥΣΙΝΑ Επίδαυρος Έρευνα Ζάκυνθος Ζωγραφική Ηράκλειο Θέατρο Θρησκεία Ιδρύματα Ιεράπετρα Ιστορία Ιστορίες για γάτες ΙΩΑΝΝΙΝΑ Καβάλα Καλαμαριά Καλαμάτα Καλλιγραφία Καστελλόριζο Καστοριά Κέρκυρα ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Κίμωλος Κοζάνη ΚΟΡΟΝΟΪΟΣ Κρήτη Κως Λάρισα Λέσβος Λευκάδα Λήμνος Λόγος Λύκειον Ελληνίδων Μεσολόγγι Μουσική Ναύπακτος Ναύπλιο Νεκρολογία ΞΑΝΘΗ Ξεναγήσεις Ολυμπία Ορεστειάδα Παιδαγωγικά Παιδιά Πάρος Παρουσιάσεις Πάτμος Πάτρα ΠεριΟινουΣκιας Πόρος Πρόσωπα Προσωπικότητες Ρόδος Σάμος Σαντορίνη Σκηνογραφία Σκιάθος Σπέτσες Στήλη Άλατος Στυλ & Εποχές Συλλογές Συναυλίες Συνέντευξη ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Τέχνες Τέχνη Τεχνολογία Τζια ΤΗΝΟΣ Τρίκαλα Τρίπολη ΥΔΡΑ Υποτροφίες Φλώρινα ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ Φωτογραφία Χαλκίδα Χανιά Χειροτεχνίες Χίος Χορηγίες Χορός Ψηφιδωτό Ψυχολογία Ψυχολογία στην καθημερινότητα